Nám da là tình trạng da đặc trưng bởi các mảng màu nâu hoặc xám xanh hoặc các đốm giống như tàn nhang. Nám da là bệnh lý về da thường gặp ở nữ giới và thường gây mất thẫm mĩ cho các chị em. Theo Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ (AAD) cho biết, 90% người bị nám là phụ nữ, chỉ 10% trường hợp gặp ở nam giới. Vậy nám da là gì? Nguyên nhân hình thành và những lưu ý cần biết đối với tình trạng này ra sao? Hãy cùng Obagi tìm hiểu chi tiết hơn những thông tin liên quan đến nám da và cách điều trị, phòng ngừa nám nhé.
1. Nám da là gì?
Nám da (melasma) là một tình trạng da phổ biến, đặc trưng bởi sự xuất hiện của các mảng màu nâu hoặc xám trên da, chủ yếu ở vùng mặt như má, trán, mũi, và cằm. . Đây là hiện tượng tăng sắc tố melanin trong da, tình trạng này gặp nhiều ở phụ nữ từ 20 – 50 tuổi, nhất là khi mang thai và sau sinh. Nám da nên được điều trị càng sớm càng tốt để tránh vùng nám lan rộng, đậm màu lên sẽ gây khó chữa trị khi càng cao tuổi. Nám da có biểu hiện khác nhau theo kích thước, màu sắc, độ nông sâu của chân nám. Theo đó, nám da được phân thành 3 loại, gồm nám mảng, nám sâu và nám hỗn hợp.
2. Các loại nám da
Dựa vào từng dấu hiệu trên da và tình trạng tăng sắc tố, chúng ta có thể chia nám da thành 3 loại chính: Nám mảng, nám chân sâu và nám hỗn hợp.
| Loại nám | Định nghĩa | Đặc điểm | Nguyên nhân hình thành |
|---|---|---|---|
| Nám mảng (Nám nông) | Nám mảng là một trong các loại nám da phổ biến, thường gặp nhất. Loại nám này hình thành ngay ở lớp biểu bì của da. Chân nám mảng không ăn sâu vào bên trong mà chỉ nằm ở vùng thượng bì và lớp ngoài cùng của da. | Nám mảng có màu sắc khá nhạt với biểu hiện bên ngoài là từng mảng nhỏ và dần lan rộng, biên giới nám xác định rõ ràng. Nám mảng thường tập trung ở khu vực gò má, trán, mũi, cằm. | Nám mảng hình thành chủ yếu do những tác động từ môi trường bên ngoài như ánh nắng mặt trời, không khí bị ô nhiễm hay sử dụng thuốc tránh thai, dị ứng thuốc, sử dụng các loại mỹ phẩm chứa hóa chất độc hại, nội tiết cơ thể,...Ngoài ra những tổn thương trên da nếu không được chăm sóc da đúng cách cũng tạo cơ hội cho nám xuất hiện. |
| Nám đốm (Nám chân sâu, nám chân đinh) | Nám đốm là loại nám xuất hiện trên bề mặt da với những đốm đen sẫm màu do các tế bào sinh sắc tố melanocyte đẩy melanin từ trung bì. So với các loại nám da khác, nám đốm có chân nám nằm sâu hơn. | Nám đốm bao gồm các đốm chấm tròn nhỏ hoặc từng chùm xuất hiện trên da. Màu sắc của loại nám này có thể thay đổi từ nâu nhạt đến đen sẫm, giống như những vết thâm sau mụn. Nám đốm thường xuất hiện ở vùng trán, 2 bên má và cằm. | Nám đốm được hình thành do các yếu tố như lão hóa, di truyền, rối loạn nội tiết tố, thay đổi hormone,... Vì thế, nám đốm thường gặp ở phụ nữ sau sinh hoặc bước vào thời kỳ tiền mãn kinh. |
| Nám hỗn hợp (nám mảng và nám chân sâu) | Nám hỗn hợp là sự kết hợp của các loại nám da, gồm nám mảng và nám đốm. Đây là loại nám khó điều trị nhất bởi chân nám nằm sâu. | Nám hỗn hợp có màu sẫm và nằm rải rác hoặc tập trung thành từng đám trên vùng mặt như vùng trán, gò má, sống mũi, vùng da xung quanh mắt,... | Nám hỗn hợp được hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau bao gồm cả yếu tố bên trong như lão hóa, di truyền và các yếu tố bên ngoài như ánh nắng, bụi bẩn, ô nhiễm… |
3. Phân biệt nám da và những bệnh lý khác
Nám da thường bị nhầm lẫn với các tình trạng da khác như:
- Tàn Nhang: Những đốm nhỏ màu nâu hoặc đỏ, thường di truyền và tăng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
- Đồi Mồi: Những mảng màu nâu xuất hiện do lão hóa và tác động của ánh nắng mặt trời, thường gặp ở người lớn tuổi.
- Vết Thâm Do Mụn: Những vết màu nâu hoặc đỏ do mụn để lại, thường biến mất sau một thời gian.
4. Triệu chứng nhận biết bệnh nám da
Sạm da
Thông thường, các dấu hiệu ban đầu của nám da mặt sẽ xuất hiện liên tục và thường xuyên trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 1 năm, bất kể chế độ chăm sóc da của bạn. Điều này phụ thuộc vào lối sống và chế độ dinh dưỡng của bạn. Sau giai đoạn này, nám sẽ trở nên rõ rệt hơn và có thể quan sát bằng mắt thường, điển hình là da trở nên tối màu hơn so với màu da bình thường.
Da xuất hiện những mảng sậm màu
Đây là dấu hiệu của nám khá dễ nhận biết để phân biệt với da bị tàn nhang. Thông thường, tàn nhang sẽ bắt đầu xuất hiện trên da từ những đốm nhỏ li ti và to dần. Trong khi đó, nám xuất hiện theo từng mảng và bắt đầu với một màu gần như rất nhạt, không thể thấy bằng mắt thường. Vì vậy, nếu chị em thấy da đột nhiên xuất hiện những mảng sẫm màu hơn bình thường thì đó chính là biểu hiện của nám da mặt.
Da khô
Sau tuổi 30, đặc biệt là sau giai đoạn mãn kinh, nhiều chị em phụ nữ thường cảm thấy tình trạng da khô ráp, thiếu độ ẩm nhưng lại cho rằng đây là biểu hiện bình thường và không quá để ý đến nó. Tuy nhiên, theo các chuyên gia da liễu, tình trạng khô da kéo dài có sẽ làm cho da kém sức sống, khiến các tế bào da yếu đi, kết hợp với nhiều yếu tố bên ngoài khác gây ra nám.
Các dấu hiệu của lão hóa
Da bị lão hóa cũng là một trong những dấu hiệu bị nám làm da kém sắc hơn, giảm khả năng tự sản sinh collagen của da, giảm độ đàn hồi da, khiến da yếu đi và tạo cơ hội cho nám phát triển. Trong khi đó, tuổi tác càng lớn thì tốc độ lão hóa da càng nhanh, quá trình phục hồi da cũng trở nên khó khăn hơn nhiều.
Các đốm nám màu nâu đen, nâu vàng, vàng xuất hiện trên da
Dấu hiệu bị nám này thường xuất hiện do rối loạn tăng sắc tố melanin khi các vùng da mỏng, nhạy cảm phải tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời hoặc do các nguyên nhân về nội tiết khác. Đặc biệt, các mảng, đốm nám này thường đối xứng 2 bên, có màu sắc khá đậm và kích thước không đồng đều. Nếu không được điều trị kịp thời, các dấu hiệu của nám da mặt này sẽ nhanh chóng lan rộng ra các vùng da khác xung quanh và có xu hướng đậm màu dần lên theo thời gian, đặc biệt là vào mùa hè.
5. Nguyên nhân gây ra nám da mặt
Ngoài các nguyên nhân nám da mặt từ các yếu tố bên ngoài như khói bụi, nắng nóng và tia UV, ánh sáng khả kiến hoặc tia hồng ngoại (nhiệt), và hormone. Các nguyên nhân khác có thể gây ra tình trạng nám da bao gồm:
- Di truyền: Khoảng 50% số người bị nám da mặt có yếu tố di truyền. Do đó, nếu trong gia đình có người bị nám da, thì bạn sẽ có nguy cơ nám da mặt cao hơn.
- Rối loạn melanin: Melanin có vai trò điều chỉnh màu sắc da trên cơ thể. Do đó, khi rối loạn melanin xảy ra, các sắc tố trên da mặt sẽ có sự chênh lệch, khiến màu da không được đều nhau. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây nám da mặt.
- Màu da: Nám da thường xảy ra ở những người có tông da từ trung bình đến sáng, đặc biệt là đối với những người ở khu vực tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời.
- Thay đổi nội tiết tố: Việc thay đổi nội tiết tố ở tuổi tiền mãn kinh, dậy thì hoặc sau thai kỳ cũng là yếu tố kích thích tình trạng nám da phát triển. Do đó, nếu sắp bước vào những giai đoạn này, bạn cần sử dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị sớm.
- Sử dụng thuốc: một số loại thuốc như chống động kinh và những loại khiến da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời, như retinoid, một số loại thuốc điều trị huyết áp và thuốc kháng sinh.
- Biến chứng từ các bệnh lý khác: Các bệnh viêm cổ tử cung, bệnh về gan, sốt rét, giun sán, các bệnh ngoài da,...đều có thể trở thành yếu tố kích thích tình trạng nám da xuất hiện.
6. Khi nào nên gặp bác sĩ?
Khi xuất hiện nám trên da, người bệnh nên đến gặp bác sĩ nội tiết để được hướng dẫn cách cân bằng nội tiết nhờ chế độ ăn uống, sử dụng thuốc hợp lý. Sau đây là các tình trạng bạn nên đi gặp bác sĩ:
- Nám da không cải thiện: Khi đã áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà và sử dụng sản phẩm chăm sóc da mà tình trạng nám không cải thiện sau 6-12 tuần.
- Nám da mới xuất hiện: Khi bạn bắt đầu thấy các dấu hiệu nám mới xuất hiện mà không có tiền sử hoặc đã thấy sự thay đổi đáng kể về kích thước hoặc màu sắc của các đốm nám hiện có.
- Nám da lan rộng: Khi tình trạng nám da trở nên lan rộng hoặc phát triển nhanh chóng trên diện tích lớn của da mặt.
- Tình trạng da đau hoặc kích ứng: Khi da bị kích ứng, đau đớn hoặc có dấu hiệu viêm nhiễm kèm theo tình trạng nám da.
- Tình trạng kết hợp với các vấn đề da khác: Nếu bạn thấy nám da đi kèm với các vấn đề da khác như mẩn đỏ, nổi mụn, hoặc tình trạng da không đồng đều.
- Trước khi bắt đầu các phương pháp điều trị mới: Khi bạn dự định sử dụng các phương pháp điều trị mạnh mẽ như laser, peeling hóa học, hoặc sử dụng các sản phẩm có chứa các thành phần mạnh.
- Trong thai kỳ hoặc khi sử dụng thuốc hormone: Nếu bạn đang mang thai hoặc sử dụng thuốc hormone, việc tham khảo ý kiến bác sĩ là cần thiết để đảm bảo các phương pháp điều trị là an toàn cho bạn và thai nhi.
7. Cách điều trị và phòng ngừa bệnh nám da mặt
Nám da mặc dù không làm tổn hại tới sức khỏe nhưng lại ảnh hưởng lớn đến tính thẩm mỹ và sự tự tin của người bị. Vì thế, chúng ta nên áp dụng các biện pháp phòng ngừa cơ bản dưới đây để tránh tình trạng nám da càng sớm càng tốt:
7.1 Các Biện Pháp Tự Nhiên.
Bảo Vệ Da Trước Ánh Nắng Mặt Trời
Sử Dụng Kem Chống Nắng: Bôi kem chống nắng ít nhất khoảng 15 - 30 phút trước khi ra ngoài. Chỉ số SPF của kem phải tối thiểu là 30 và có màng lọc quang phổ rộng – broad spectrum để bảo vệ da toàn diện, duy trì bôi kem sau 2 giờ nếu bạn đi bơi hoặc ra nhiều mồ hôi.
Kem chống nắng Obagi Sun Shield Matte Broad Spectrum SPF 50 giúp bảo vệ da khỏi tia UVB và UVA, khi thoa trên da tạo lớp nền mỏng nhẹ, không gây bít tắc lỗ chân lông, không gây mụn và đã được bác sĩ da liễu kiểm nghiệm.
PHÙ HỢP: mọi loại da
THÀNH PHẦN CHÍNH:
- HOMOSALATE 10%- OCTISALATE 5%
- ZINC OXIDE 16.5%:
- Các màng lọc vô cơ và hữu cơ được cải tiến với công nghệ đặc biệt sẽ giúp hấp thụ và tán xạ các tia UV có hại của mặt trời, cung cấp khả năng bảo vệ toàn diện tia UVA và UVB - còn được gọi là bảo vệ phổ rộng.
GIÁ: 1,350,0000 VND
Lưu ý: Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian từ 10h đến 15h. Nếu có, hãy sử dụng các trang phục chống nắng như: đội nón rộng vành và đeo kính râm để bảo vệ da khỏi tia UV.
Chăm Sóc Da Hàng Ngày
- Làm Sạch Da: Rửa mặt ít nhất hai lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt phù hợp và tẩy trang kỹ càng trước khi đi ngủ.- Dưỡng Ẩm: Sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp với loại da của bạn để cung cấp các dưỡng chất cần thiết và bổ sung độ ẩm cho da.
Chế Độ Dinh Dưỡng và Sinh Hoạt Lành Mạnh
- Ăn Uống Đủ Chất: Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C, E và các chất chống oxi hóa.- Uống Nhiều Nước: Bổ sung ít nhất 2 lít nước lọc và 1 ly nước ép từ quả có chứa nhiều vitamin E, A, C tốt cho da như cà rốt, cà chua, củ dền,…giúp da luôn tươi tắn, tăng sức đề kháng và duy trì độ ẩm cho da.
- Ngủ Đủ Giấc: Đảm bảo ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng, vì giấc ngủ và trạng thái tâm lý ảnh hưởng lớn đến sức khỏe làn da.
Tránh Các Tác Nhân Gây Hại Cho Da
- Tránh Tiếp Xúc Với Các Chất Hóa Học: Không nên sử dụng các mỹ phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, các loại mỹ phẩm không an toàn cho. Hạn chế sử dụng mỹ phẩm chứa hóa chất độc hại và tránh tiếp xúc với các chất gây kích ứng da.- Không Lạm Dụng Trang Điểm: Sử dụng mỹ phẩm trang điểm vừa phải và luôn tẩy trang sạch sẽ trước khi đi ngủ.
7.2 Biện pháp điều trị
Sử dụng kem trị nám
- Kem chứa Hydroquinone: Đây là thành phần phổ biến trong các loại kem trị nám, giúp làm sáng da và giảm sự xuất hiện của các đốm nám.- Kem chứa Retinoids: Các dẫn xuất của vitamin A như tretinoin giúp tái tạo da và giảm sự tăng sắc tố.
Kem chống lão hóa Obagi chứa 1% Retinol thúc đẩy quá trình thay mới tế bào, đem lại kết cấu da mịn màng, giảm thiểu vẻ ngoài của nếp nhăn, rãnh sâu, cũng như cải thiện tông da không đều màu cho tổng thể da rạng rỡ, trẻ trung hơn. Với công thức ưu việt chứa 1% Retinol tinh khiết được ứng dụng công nghệ vận chuyển “Entrapped Retinol” gắn kết giúp giải phóng dần dần và nhẹ nhàng các thành phần để giảm thiểu sự xuất hiện của nếp nhăn đồng thời thúc đẩy quá trình tái tạo da giúp giảm thiểu các dấu hiệu lão hóa da, đồng thời giảm sự kích ứng da tối thiểu.
THÀNH PHẦN CHÍNH:
- Retinol là một loại retinoid, là một nhóm các hợp chất và dẫn xuất Vitamin A phổ biến trong các sản phẩm được thiết kế để cải thiện kết cấu và làn da.- Retinol đồng thời là một loại retinoid không kê toa đã được chứng minh là làm giảm sự xuất hiện của nếp nhăn, làm mịn kết cấu da và cải thiện tông màu da tổng thể.
PHÙ HỢP:
- Da Mụn & Vết Thâm- Da Không Đều Màu
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG:
- Sử dụng vào buổi tối sau khi làm sạch da và sử dụng toner.- Dùng một lượng vừa đủ cho toàn mặt, massage đều từ trong ra ngoài cho đến khi sản phẩm thấm hoàn toàn.
GIÁ: 1,810,000 VND/28g
Serum chứa Vitamin C và Arbutin:
Serum khắc phục tình trạng thâm nám, không đều màu da, cải thiện đường nhăn, nếp nhăn và bảo vệ da tránh khỏi tác động tiêu cực từ môi trường.
Tinh Chất Dưỡng Sáng Da Obagi Clinical Vitamin C+ Arbutin Brightening 30ml là sự kết hợp hoàn hảo giữa 2 thành phần làm sáng da bậc nhất với nồng độ tối ưu gồm 10% Vitamin C + Arbutin, giúp tác động trực tiếp ở cấp độ tế bào, đã được chứng minh hiệu quả làm giảm sự xuất hiện của các sắc tố màu trên da cũng như da không đều màu, mang lại sự khác biệt cho làn da sau 24 giờ khi sử dụng.
Ngoài ra còn có sự kết hợp với hoạt chất chống oxy hóa mạnh mẽ từ quả mâm xôi Cloud Berry giúp ngăn ngừa các tác nhân gây hại từ môi trường bao gồm tia cực tím và các gốc tự do, cộng hưởng sự hoạt động với Vitamin C nhằm cải thiện sắc tố da một cách toàn diện từ sâu bên trong.
THÀNH PHẦN CHÍNH:
- ARBUTIN: Thành phần làm sáng da tự nhiên giúp ức chế sắc tố.- L-ASCORBIC ACID (VITAMIN C): Dạng vitamin C chống oxy hóa mạnh nhất, giúp làm giảm sự xuất hiện của đường nhăn, nếp nhăn và lão hóa do ánh sáng.
- CHẤT CHỐNG OXY HÓA TỪ QUẢ MÂM XÔI CLOUD BERRY: Giúp tăng cường hàng rào bảo vệ da chống lại các tác nhân gây hại từ môi trường.
PHÙ HỢP
- Da Không Đều Màu
- Da Khô
- Da Dầu
- Da Hỗn Hợp
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG:
- Bước 1: Vào mỗi buổi sáng, sau khi rửa mặt thoa một lượng 5-7 giọt lên vùng mặt và cổ.- Bước 2: Massage nhẹ nhàng cho sản phẩm thẩm thấu. Tránh tiếp xúc vào mắt.
- Bước 3: Sử dụng cùng với kem dưỡng hoặc kem chống nắng.
GIÁ: 2,550,000 VND
Điều Trị Bằng Công Nghệ
- Laser: Sử dụng tia laser để loại bỏ các lớp da bị nám và kích thích sản xuất collagen mới.- IPL (Intense Pulsed Light): Sử dụng ánh sáng cường độ cao để phá vỡ các sắc tố melanin.
- Peeling Hóa Học: Sử dụng các loại axit như glycolic hoặc salicylic để loại bỏ lớp da bị nám, kích thích sự phát triển của da mới.
Hy vọng qua bài viết này, Obagi đã giúp bạn hiểu rõ hơn nám da là gì, đồng thời đưa ra các cách điều trị và phòng ngừa nám da để bạn có một làn da khoẻ và mịn màng hơn. Đừng quên ghé qua website của Obagi để biết thêm nhiều chương trình ưu đãi cho các sản phẩm chăm sóc chuyển đổi làn da với công thức giúp giảm thiểu các dấu hiệu lão hóa da, giải quyết các đốm nâu, tăng sắc tố, đường ngang và nếp nhăn. Chúc bạn trị nám thành công và sớm có được làn da sáng mịn, khỏe đẹp như mong muốn.
Tài liệu tham khảo:
https://www.aad.org/public/diseases/a-z/melasma-treatment
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459271/#:~:text=Etiologic%20factors%20include%20genetic%20influences,phototoxic%20drugs%2C%20and%20antiseizure%20medications.&text=Genetic%20predisposition%20may%20be%20a,in%20females%20than%20in%20males.
https://www.health.harvard.edu/blog/melasma-what-are-the-best-treatments-202207112776
