Mụn mủ là một trong những loại mụn viêm phổ biến, gây ra nhiều lo lắng cho những ai mắc phải. Việc hiểu rõ nguyên nhân hình thành mụn mủ và áp dụng các biện pháp trị mụn đúng cách là điều vô cùng quan trọng để có làn da khỏe mạnh, mịn màng. Trong bài viết này, hãy cùng Obagi khám phá những nguyên nhân chính gây mụn mủ và các cách trị mụn an toàn và hiệu quả, giúp bạn nhanh chóng lấy lại làn da tươi sáng.
1. Mụn mủ là gì?
Mụn mủ là một dạng mụn viêm chứa mủ màu trắng hoặc vàng nhạt, có phần đầu sưng đỏ và gây đau khi chạm vào. Loại mụn này hình thành khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi dầu thừa, vi khuẩn và tế bào chết. Từ đó dẫn đến nhiễm khuẩn và phản ứng viêm. Khi này, bạch cầu được huy động đến vùng da bị tổn thương để tiêu diệt vi khuẩn, tạo ra dịch mủ.
Mụn mủ thường xuất hiện ở các vùng da có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh như mặt, cổ, ngực và lưng. Nếu không được chăm sóc đúng cách, loại mụn này dễ lan rộng và để lại sẹo hoặc vết thâm sau khi lành.
2. Cách nhận biết mụn mủ
Để nhận biết mụn mủ và phân biệt với các loại mụn khác, bạn có thể căn cứ vào những dấu hiệu sau đây:
• Mụn sưng đỏ, to và có cảm giác đau khi chạm vào.
• Đầu mụn có màu trắng hoặc vàng, biểu hiện của mủ chứa vi khuẩn, dầu thừa, và tế bào chết tích tụ.
• Kích thước mụn thường từ 5 - 10mm, lớn hơn các loại mụn thông thường như mụn đầu trắng hoặc đầu đen.
• Vùng da xung quanh bị viêm và sưng đỏ, do tình trạng nhiễm khuẩn dưới da.
• Khi mụn chín, mủ bên trong có thể tự vỡ, tạo nên vùng tổn thương nhỏ dễ bị nhiễm trùng thêm.
• Thời gian phát triển nhanh chóng, từ khi bắt đầu sưng đỏ cho đến khi hình thành đầu mủ thường chỉ vài ngày, ngắn hơn so với các loại mụn khác.
3. Nguyên nhân chính gây ra mụn mủ
Mụn mủ hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau bao gồm:
• Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức: Bã nhờn giúp giữ độ ẩm tự nhiên cho da, nhưng khi tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, lỗ chân lông dễ bị bít tắc, tạo điều kiện cho mụn mủ phát triển.
• Tích tụ tế bào chết: Da luôn trong quá trình tái tạo, tế bào chết bong tróc nhường chỗ cho tế bào mới. Tuy nhiên, khi tế bào chết không được loại bỏ thường xuyên, chúng tích tụ trên da và kết hợp với bụi bẩn và dầu nhờn, gây tắc nghẽn lỗ chân lông và dẫn đến mụn.
• Tăng sinh vi khuẩn P. acnes: Vi khuẩn P. acnes thường trú trên da, nhưng trong điều kiện thuận lợi, chúng tăng sinh nhanh chóng, gây viêm da và kích ứng, dẫn đến hình thành mụn mủ.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn thiếu dinh dưỡng làm suy yếu hệ miễn dịch, cơ thể dễ mệt mỏi. Ngoài ra, việc tiêu thụ nhiều thức ăn cay nóng, dầu mỡ cũng dễ gây kích ứng da, làm xuất hiện mụn mủ và các nốt mẩn đỏ.
• Thiếu ngủ, thức khuya: Thức khuya và thiếu ngủ làm gián đoạn quá trình phục hồi da, suy yếu hàng rào bảo vệ da, tạo điều kiện cho vi khuẩn và bụi bẩn xâm nhập, gây ra mụn mủ.
• Vệ sinh da mặt không đúng cách: Khi da mặt không được làm sạch kỹ, bụi bẩn và vi khuẩn tích tụ trong lỗ chân lông, dẫn đến viêm nhiễm và mụn mủ. Ngoài ra, việc chà xát mạnh có thể làm tổn thương da, khiến vi khuẩn dễ tấn công.
• Rối loạn hormone: Trong giai đoạn tuổi dậy thì, mang thai, cho con bú hoặc tiền mãn kinh, hormone thay đổi làm tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, gây tắc nghẽn lỗ chân lông và hình thành mụn.
• Sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng: Các sản phẩm chứa thành phần tẩy rửa mạnh hoặc hóa chất độc hại dễ làm da bị bào mòn, kích ứng, gây viêm và dẫn đến mụn.
• Môi trường ô nhiễm: Bụi bẩn, hóa chất độc hại từ môi trường kết hợp với nắng nóng khiến da tiết dầu nhiều, dễ tích tụ chất bẩn và vi khuẩn. Từ đó dẫn đến tình trạng mụn mủ.
Hình 2. Mụn mủ hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau
4. Cách điều trị mụn mủ tại nhà hiệu quả và an toàn
Cách điều trị mụn mủ tại nhà hiệu quả và an toàn có thể được thực hiện qua một quy trình chăm sóc da phù hợp, sử dụng các sản phẩm giúp làm dịu, kháng khuẩn và ngăn ngừa mụn quay lại. Dưới đây là quy trình skincare giúp điều trị mụn mủ tại nhà:
4.1. Tẩy trang và làm sạch da
Làm sạch da là bước vô cùng quan trọng giúp loại bỏ bụi bẩn, dầu thừa và lớp trang điểm còn sót lại. Từ đó, mang lại làn da thông thoáng, sạch sẽ, đồng thời ngăn ngừa vi khuẩn tích tụ gây mụn.
Sữa rửa mặt tẩy tế bào chết giảm tắc nghẽn lỗ chân lông Obagi360 Exfoliating Cleanser là lựa chọn lý tưởng. Thành phần enzyme từ đu đủ nhẹ nhàng tẩy tế bào chết, giúp làm sạch sâu mà không gây khô da, kết hợp cùng Panthenol và Sodium Hyaluronate giúp dưỡng ẩm, khôi phục làn da mềm mại, không xỉn màu.
4.2. Sử dụng toner để cân bằng da
Sau khi làm sạch da, bước tiếp theo là sử dụng toner để giúp cân bằng độ pH của da và se khít lỗ chân lông. Nước hoa hồng Toner không cồn cân bằng pH chiết xuất Cây Phỉ & Lô Hội Obagi Nu-Derm là sản phẩm lý tưởng giúp làm dịu da, giảm sưng đỏ, kiểm soát bã nhờn mà không làm khô da. Chiết xuất cây phỉ có trong sản phẩm giúp thu nhỏ lỗ chân lông, còn lô hội sẽ cấp ẩm và làm mịn da. Từ đó, tạo tiền đề cho các bước dưỡng da sau đó thẩm thấu tốt hơn.
4.3. Dùng serum trị mụn hoặc có thành phần tẩy tế bào chết
Để điều trị mụn mủ hiệu quả, ngoài việc sử dụng serum có khả năng kháng viêm và giảm sưng tấy, bạn cũng có thể bổ sung bước tẩy tế bào chết giúp làm sạch sâu lỗ chân lông và cải thiện làn da mịn màng, sáng khỏe hơn.
Nếu bạn đang tìm sản phẩm toner hiệu quả cho da thì bạn có thể tham khảo Lotion tẩy da chết cho da dầu chứa AHA Obagi Nu-Derm Exfoderm Forte. Với công thức chứa Alpha Hydroxy Acids (AHA) bao gồm Glycolic acid và Lactic acid, sản phẩm giúp loại bỏ tế bào chết, tái tạo da, đồng thời thúc đẩy quá trình sản sinh Collagen, ngăn ngừa dấu hiệu lão hóa da. Đặc biệt, sản phẩm được thiết kế riêng cho da dầu, giúp giảm bít tắc lỗ chân lông, từ đó giảm thiểu mụn mủ và giúp da sáng mịn hơn.
4.4. Dưỡng ẩm cho da
Khi điều trị mụn bằng các hoạt chất mạnh, bạn sẽ không tránh khỏi cảm giác khô da. Vì thế, bạn có thể cân nhắc sản phẩm kem dưỡng ẩm Obagi Hydrate cấp ẩm suốt 8 giờ. Dòng kem dưỡng này giúp duy trì độ ẩm cho da suốt cả ngày mà không gây bít tắc lỗ chân lông. Sản phẩm cũng giúp làm mềm da và cải thiện kết cấu da, mang lại làn da mịn màng và căng bóng.
4.5. Chống nắng bảo vệ da
Chống nắng là bước không thể thiếu trong bất kỳ quy trình chăm sóc da nào, đặc biệt là khi bạn đang trong quá trình điều trị mụn. Các tia UV có thể làm tổn thương da, khiến mụn mủ trở nên nghiêm trọng hơn và gây thâm sẹo. Kem chống nắng Obagi Sun Shield Matte Broad Spectrum SPF 50 với công thức không dầu sẽ giúp kiểm soát dầu thừa, tạo lớp nền mỏng nhẹ, không gây bít tắc lỗ chân lông.
Hình 7. Kem chống nắng Obagi Sun Shield Matte Broad Spectrum SPF 50
4.6. Chăm sóc vùng da mụn
Bạn có thể áp dụng các biện pháp đặc trị cho các nốt mụn mủ như dùng gel trị mụn hoặc mặt nạ trị mụn có thành phần kháng khuẩn và chống viêm. Tuy nhiên, nếu tình trạng mụn của bạn vẫn không cải thiện, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để được điều trị đúng cách.
5. Có nên tự nặn mụn mủ tại nhà không?
Bất kỳ một loại mụn nào xuất hiện trên da đều không nên tự ý nặn kể cả mụn mủ. Nặn mụn không đúng cách sẽ khiến mụn bị viêm nhiễm, lây lan. Hơn nữa, tay là nơi tập trung nhiều vi khuẩn nên khi dùng tay nặn mụn cũng đồng nghĩa với việc đưa vi khuẩn lên da khiến mụn trở nên nghiêm trọng hơn.
6. Những lưu ý quan trọng khi chăm sóc da bị mụn mủ
Để điều trị mụn mủ hiệu quả, bạn cần lưu ý chăm sóc da đúng cách, ăn uống và sinh hoạt lành mạnh trong quá trình điều trị. Cụ thể:
• Không sờ tay lên mụn cũng như da mặt.
• Không tự ý nặn hay chích vỡ mụn.
• Vệ sinh làm sạch da bằng sữa rửa mặt phù hợp, có công thức dịu nhẹ.
• Khi rửa mặt chỉ nên massage nhẹ nhàng, không chà xát mạnh lên da.
• Hạn chế trang điểm.
• Thoa kem chống nắng để bảo vệ da khi đi ra ngoài.
• Ăn uống khoa học, bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất cần thiết cho da. Hạn chế thức ăn nhanh, thức ăn cay nóng, dầu mỡ,...
• Uống đủ nước mỗi ngày.
• Xây dựng lịch làm việc, nghỉ ngơi điều độ để kiểm soát mức độ căng thẳng.
Việc điều trị mụn mủ đòi hỏi sự kiên nhẫn và áp dụng đúng phương pháp chăm sóc da. Bên cạnh việc duy trì thói quen vệ sinh da mặt và sử dụng sản phẩm trị mụn phù hợp, việc lựa chọn các sản phẩm chất lượng, an toàn cho da cũng rất quan trọng. Chăm sóc da đúng cách kết hợp với các sản phẩm uy tín như Obagi sẽ giúp bạn nhanh chóng cải thiện tình trạng mụn mủ và duy trì làn da khỏe đẹp lâu dài.
Tư liệu tham khảo:
Pustule (In subject area: Medicine and Dentistry), Laura A. Finlayson, in Pediatric Clinical Skills (Fourth Edition), 2011
Acne analysis, grading and computational assessment methods: an overview by Roshaslinie Ramli, Aamir Saeed Malik, Ahmad Fadzil Mohamad Hani, Adawiyah Jamil
