Mụn viêm là gì? Phương pháp xử lý mụn viêm không để lại sẹo

Được phát hành
mun-viem

Mụn viêm là một trong những tình trạng da liễu phổ biến, thường gặp ở những người có làn da nhờn và dễ bị kích ứng. Khác với các loại mụn trứng cá thông thường, mụn viêm gây sưng đỏ, đau nhức và có nguy cơ cao để lại sẹo nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Vậy, mụn viêm là gì? Nguyên nhân nào khiến mụn viêm hình thành? Và đâu là phương pháp điều trị hiệu quả, an toàn, giúp hạn chế nguy cơ để lại sẹo trên da? Hãy cùng Obagi tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Mụn viêm là gì?

Mụn viêm là một dạng nghiêm trọng hơn của mụn trứng cá, thường xuất hiện khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn do sự tích tụ của tế bào chết, dầu thừa và bụi bẩn. Nếu mụn trứng cá không được chăm sóc và xử lý đúng cách, vi khuẩn P.acnes có thể xâm nhập và gây ra tình trạng nhiễm trùng, khiến mụn phát triển thành mụn viêm.

Mụn viêm thường có biểu hiện sưng đỏ, bề mặt cứng, không có chân và gây đau nhức khó chịu, đặc biệt là khi chạm vào. Loại mụn này nằm sâu dưới da và có thể làm tổn thương các mô xung quanh. Nếu không được điều trị kịp thời, mụn viêm có thể lây lan sang các vùng da khác, gây ra tổn thương nặng nề và để lại sẹo thâm vĩnh viễn, rất khó khắc phục.

mun-viem-1

Hình 1. Mụn viêm thường có biểu hiện sưng đỏ, bề mặt cứng, không có chân và gây đau nhức khó chịu

2. Các loại mụn viêm phổ biến

Việc điều trị mụn viêm cần bắt đầu từ việc phân biệt rõ ràng từng loại mụn viêm để có phương pháp xử lý phù hợp, giúp hạn chế tối đa nguy cơ để lại sẹo. Dưới đây là các loại mụn viêm phổ biến và đặc điểm của chúng:

Mụn viêm đỏ không nhân

Đây là loại mụn viêm sưng đỏ, không có nhân mụn rõ ràng, gây cảm giác đau nhẹ khi chạm vào. Mụn viêm đỏ rất khó nặn vì nhân mụn nằm ẩn sâu dưới da và không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Việc cố tình nặn loại mụn này có thể khiến mụn tiến triển thành mụn bọc hoặc mụn nang, gây tổn thương nặng nề và để lại sẹo.

Mụn viêm mủ

Mụn viêm mủ có đầu mụn chứa mủ trắng hoặc vàng, thường sưng to và rất đau nhức khi chạm vào. Việc tự ý nặn mụn mủ khi mụn chưa chín hẳn sẽ dễ gây nhiễm trùng, làm tình trạng mụn nặng hơn và tăng nguy cơ để lại sẹo.

Mụn bọc

Đây là loại mụn viêm nặng hơn mụn mủ, thường có kích thước lớn, sưng to và gây đau nhiều hơn. Mụn bọc chứa nhiều mủ bên trong và nhân mụn không nổi lên bề mặt da, khiến việc nặn sạch mụn trở nên rất khó khăn. Mụn bọc nếu không được điều trị đúng cách sẽ có nguy cơ để lại sẹo lồi hoặc sẹo lõm.

Mụn nang

Mụn nang là dạng mụn viêm nặng nhất. Khi mụn viêm đã chuyển sang giai đoạn này, tình trạng sưng viêm trở nên nghiêm trọng, ăn sâu vào lớp da bên trong và hình thành các ổ mủ lớn, gây cảm giác đau nhức dữ dội. Ngay cả khi được điều trị đúng cách, mụn nang vẫn có khả năng cao để lại sẹo lõm do tổn thương sâu đến mô da, gây mất thẩm mỹ cho làn da sau này.

3. Các nguyên nhân hình thành mụn viêm

Mụn viêm hình thành chủ yếu do sự bít tắc lỗ chân lông bởi bụi bẩn, tế bào chết và bã nhờn. Khi các tạp chất này tích tụ trên da, chúng tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn P. acnes sinh sôi và phát triển, từ đó dẫn đến tình trạng mụn viêm. Ngoài ra, mụn viêm còn có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác, bao gồm:

3.1. Rối loạn nội tiết tố

Những thay đổi hormone trong các giai đoạn như dậy thì, mang thai, kỳ kinh nguyệt hoặc mãn kinh có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ hơn, gây mụn nội tiết, mụn viêm và cả mụn đầu đen.

3.2. Chăm sóc da không đúng cách

Chăm sóc da không đúng cách cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến mụn viêm. Việc không làm sạch da kỹ lưỡng, đặc biệt là sau khi trang điểm hoặc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, dễ khiến bụi bẩn và dầu thừa tích tụ trên da. Khi đó, lỗ chân lông bị tắc nghẽn, làm tăng nguy cơ mụn viêm. 

3.3. Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh

Ăn nhiều đồ ngọt, thức ăn cay nóng hoặc thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, làm tăng nguy cơ bít tắc lỗ chân lông và gây ra mụn viêm.

3.4. Thói quen sinh hoạt không điều độ

Việc thức khuya, thiếu ngủ, căng thẳng kéo dài hay lạm dụng thiết bị điện tử có thể làm rối loạn nội tiết, dẫn đến tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn.

mun-viem-2

Hình 2. Thói quen sinh hoạt không điều độ có thể làm tình trạng mụn nghiêm trọng hơn

3.5. Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp

Mỹ phẩm chứa corticoid hoặc không đảm bảo chất lượng có thể khiến da bị kích ứng. Trang điểm thường xuyên hoặc quá đậm cũng khiến da "ngộp thở". Đặc biệt, nếu bạn không tẩy trang kỹ thì sẽ dễ dẫn đến tình trạng mụn viêm.

3.6. Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc tây y, đặc biệt là thuốc kháng sinh hoặc các loại thuốc ảnh hưởng đến hormone, có thể làm da nhạy cảm hơn và dễ bị mụn.

3.7. Yếu tố di truyền

Nếu trong gia đình có người gặp vấn đề về mụn viêm, bạn cũng sẽ có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này do di truyền từ cơ địa da.

3.8. Môi trường sống ô nhiễm

Việc sống trong môi trường ô nhiễm và thường xuyên tiếp xúc với bụi bẩn và hóa chất độc hại thì sẽ khiến da dễ bị viêm nhiễm và nổi mụn hơn.

4. Phương pháp điều trị mụn viêm nhanh gọn, không để lại sẹo 

Việc điều trị mụn viêm đúng cách và kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa sẹo và giúp da phục hồi nhanh chóng. Dưới đây là một số phương pháp điều trị mụn viêm phổ biến:

4.1. Sử dụng thuốc không kê đơn (OTC) và sản phẩm đặc trị mụn viêm

Khi mới bắt đầu bị mụn viêm, bạn nên ưu tiên sử dụng các loại thuốc và sản phẩm trị mụn không kê đơn (OTC) có chứa các hoạt chất sau:

Benzoyl Peroxide: Giúp tiêu diệt vi khuẩn P. acnes trong lỗ chân lông và giảm viêm sưng hiệu quả. Tuy nhiên, hoạt chất này có thể gây khô da, vì vậy chỉ nên thoa lên các vùng da bị mụn thay vì toàn bộ khuôn mặt.

Salicylic Acid: Thẩm thấu sâu vào lỗ chân lông, giúp loại bỏ tế bào chết và bã nhờn, làm giảm viêm sưng và ngăn ngừa mụn tái phát. Do Salicylic Acid có khả năng làm khô da, bạn nên sử dụng thêm kem dưỡng ẩm để duy trì độ ẩm tự nhiên cho da.

mun-viem-3

Hình 3. Salicylic Acid giúp loại bỏ tế bào chết và bã nhờn, làm giảm viêm sưng và ngăn ngừa mụn tái phát

Lưu huỳnh: Giúp kiểm soát lượng dầu thừa và giảm nhẹ tình trạng viêm sưng. Tuy nhiên, thành phần này chỉ có tác dụng tốt nhất trên mụn trứng cá nhẹ và không viêm, không phù hợp để điều trị mụn viêm nặng.

Retinol: Là nhóm dẫn xuất của vitamin A, nổi bật với khả năng thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào da, làm thông thoáng lỗ chân lông và ngăn ngừa mụn viêm tái phát. Đối với những ai gặp tình trạng mụn viêm, việc sử dụng retinol sẽ giúp giảm viêm nhanh chóng, hạn chế mụn lan rộng và ngăn ngừa mụn mới hình thành. 

Một sản phẩm điển hình chứa retinoids mà bạn có thể tham khảo là kem dưỡng ẩm & giảm nếp nhăn Obagi Retinol 1.0. Với công thức giàu retinol nồng độ cao 1.0%, sản phẩm này không chỉ hiệu quả trong việc điều trị và ngăn ngừa mụn viêm mà còn hỗ trợ nuôi dưỡng làn da khỏe mạnh, giúp giảm thiểu nếp nhăn và các dấu hiệu lão hóa daNhờ công nghệ vận chuyển “Entrapped Retinol”, hoạt chất retinol được giải phóng từ từ vào da, mang lại hiệu quả điều trị tối ưu mà vẫn dịu nhẹ cho làn da mụn nhạy cảm.

mun-viem-4

Hình 4. Kem dưỡng ẩm Obagi360 Retinol 1.0 góp phần cải thiện tình trạng mụn viêm cho da của bạn

Azelaic Acid: Có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm và làm sáng da. Hợp chất này đặc biệt hữu ích trong việc cải thiện các vấn đề như thâm nám da, tăng sắc tố da và các tổn thương sau viêm.

4.2. Điều trị mụn viêm bằng thuốc kê đơn

Trong trường hợp mụn viêm nặng hoặc không đáp ứng tốt với thuốc OTC, bác sĩ da liễu có thể đề xuất các loại thuốc kê đơn sau:

Retinoids kê đơn: Retinoids kê đơn có nồng độ cao hơn giúp tẩy tế bào chết mạnh hơn và thúc đẩy quá trình tái tạo da. Đây là phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả cho những trường hợp mụn viêm dai dẳng.

Isotretinoin: Là dẫn xuất của vitamin A, được coi là một trong những phương pháp điều trị mụn viêm mạnh mẽ nhất hiện nay. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng, do đó chỉ được chỉ định trong những trường hợp mụn viêm nặng không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.

Kháng sinh đường uống: Đối với những trường hợp mụn viêm nặng và lan rộng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh đường uống để kiểm soát vi khuẩn P. acnes và giảm viêm. Tuy nhiên, thuốc kháng sinh chỉ nên được sử dụng trong thời gian ngắn để tránh tình trạng kháng thuốc.

Thuốc kháng sinh dạng bôi: Thuốc kháng sinh bôi ngoài da có thể được sử dụng trong thời gian dài hơn so với kháng sinh đường uống và thường được chỉ định cho các trường hợp mụn viêm không quá nghiêm trọng.

Thuốc cân bằng nội tiết tố: Đối với phụ nữ bị mụn viêm do rối loạn nội tiết tố nữ, bác sĩ có thể kê đơn thuốc tránh thai hoặc các loại thuốc cân bằng hormone để giúp kiểm soát tình trạng mụn.

5. Những lưu ý quan trọng khi điều trị mụn viêm

Trong quá trình điều trị mụn viêm, việc chăm sóc da đúng cách là yếu tố then chốt để tránh tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Dưới đây là những điều bạn cần lưu ý:

Tránh nặn mụn: Tự nặn mụn có thể gây tổn thương và làm viêm nhiễm nặng hơn, đặc biệt nếu không vệ sinh tay hoặc dụng cụ kỹ càng. Khi dùng tay chưa sát khuẩn hoặc các dụng cụ không sạch sẽ, vi khuẩn từ bên ngoài có thể xâm nhập vào vùng da bị tổn thương, làm mụn viêm lan rộng và khó kiểm soát hơn.

Sử dụng sản phẩm nhẹ nhàng: Chọn sữa rửa mặt và các sản phẩm chăm sóc da dịu nhẹ, lành tính. Những sản phẩm chứa cồn hoặc có khả năng tẩy rửa mạnh dễ làm mất đi lớp dầu tự nhiên, gây khô và kích ứng da, làm cho tình trạng mụn viêm trở nên tồi tệ hơn. Để cải thiện vấn đề này, sử dụng sữa rửa mặt tẩy tế bào chết giảm tắc nghẽn lỗ chân lông Obagi360 Exfoliating Cleanser là giải pháp hiệu quả. Sản phẩm chứa các thành phần như:

Panthenol (Pro-Vitamin B5): Giúp dưỡng ẩm và hỗ trợ phục hồi da hiệu quả.

Enzyme từ đu đủ: Tẩy tế bào chết nhẹ nhàng, loại bỏ các tế bào da chết một cách êm dịu, không gây kích ứng.

Sodium Hyaluronate: Dạng muối của Hyaluronic Acid, có khả năng ngăn ngừa lão hóa và giúp giữ ẩm, hỗ trợ quá trình hydrat hóa của da.

Những thành phần này giúp loại bỏ lớp tế bào chết, làm sạch sâu lỗ chân lông, đồng thời dưỡng ẩm và mang lại làn da mềm mại, mịn màng, ngăn chặn sự tích tụ của bụi bẩn và bã nhờn, giảm thiểu tối đa tình trạng mụn viêm.

mun-viem-5

Hình 5. Sữa rửa mặt tẩy tế bào chết giảm tắc nghẽn lỗ chân lông Obagi360 Exfoliating

Kiểm tra thành phần sản phẩm: Tránh sử dụng các sản phẩm chứa cồn, chất kích thích hoặc các thành phần như Halogen và Corticoid, vì chúng có thể gây ra phản ứng viêm nhiễm nghiêm trọng. Các thành phần này có thể làm da bị khô, mất cân bằng độ ẩm và dễ bị kích ứng, khiến mụn trở nên khó chữa.

Hạn chế trang điểm: Nếu cần trang điểm, hãy chọn sản phẩm không gây bít tắc lỗ chân lông và dễ làm sạch. Trang điểm dày hoặc không phù hợp với tình trạng da có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông, làm tình trạng mụn viêm trở nên trầm trọng hơn. Điều quan trọng là phải tẩy trang sạch sẽ sau khi trang điểm để tránh tích tụ bụi bẩn và dầu thừa.

Tìm sự hỗ trợ từ chuyên gia da liễu: Nếu tình trạng mụn viêm kéo dài hoặc nghiêm trọng, việc tự điều trị có thể không mang lại hiệu quả. Trong trường hợp này, nên tìm đến các bệnh viện da liễu để được tư vấn và điều trị chuyên nghiệp. Các bác sĩ sẽ đưa ra các liệu trình điều trị phù hợp, giúp kiểm soát tình trạng mụn viêm và ngăn ngừa các biến chứng như sẹo.

Tránh lột mụn: Không nên lột mụn, dù là mụn đầu đen hay mụn viêm, vì phương pháp này có thể làm da bị tổn thương nghiêm trọng. Lột mụn thường làm mất đi lớp bảo vệ tự nhiên của da, khiến da yếu đi và dễ bị vi khuẩn tấn công hơn, từ đó dẫn đến viêm nhiễm và hình thành sẹo.

Để xử lý mụn viêm hiệu quả và tránh để lại sẹo, điều quan trọng không chỉ nằm ở việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp mà còn ở cách chăm sóc da hằng ngày. Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da chuyên biệt từ thương hiệu Obagi sẽ giúp làn da được nuôi dưỡng, giảm viêm và hạn chế tình trạng mụn tái phát. Với sự kết hợp của các sản phẩm chất lượng từ Obagi, bạn có thể đạt được làn da khỏe mạnh, mịn màng và không còn lo ngại về sẹo sau mụn.

Tư liệu tham khảo:

Najafi, M., Lemon, S. M., O'Connor, S., & Knobler, S. L. (Eds.). (2004). The infectious etiology of chronic diseases: defining the relationship, enhancing the research, and mitigating the effects: workshop summary.

Dréno, B., Pécastaings, S., Corvec, S., Veraldi, S., Khammari, A., & Roques, C. (2018). Cutibacterium acnes (Propionibacterium acnes) and acne vulgaris: a brief look at the latest updates. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology32, 5-14.