Top 5 nguyên nhân làm vết thâm mụn mãi không hết và cách điều trị

Được phát hành
Top 5 nguyên nhân làm vết thâm mụn mãi không hết và cách điều trị

Thâm mụn là một trong những vấn đề da liễu phổ biến khiến nhiều người cảm thấy tự ti. Tuy nhiên, ít ai biết rằng thâm mụn không chỉ do mụn để lại mà còn xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong bài viết này, cùng Obagi tìm hiểu nguyên nhân làm vết thâm mụn mãi không hết và cách điều trị thâm mụn lâu năm hiệu quả. Cùng khám phá những lưu ý quan trọng giúp bạn chăm sóc da bị thâm mụn một cách đúng đắn và nhanh chóng lấy lại làn da mịn màng.

1. Nguyên nhân gây nên thâm mụn

Thâm mụn không chỉ là hậu quả của mụn mà còn là dấu hiệu cho thấy làn da chưa được chăm sóc đúng cách. Hiểu rõ nguyên nhân gây thâm mụn sẽ giúp bạn giảm thiểu rủi ro, đồng thời lựa chọn các phương pháp chăm sóc da phù hợp để cải thiện tình trạng da hiệu quả hơn:

1.1 Nặn mụn không đúng cách

Nhiều người thường có thói quen dùng tay nặn, cậy, hoặc tự bóp mụn không đúng cách, dẫn đến tổn thương da và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập do không vệ sinh sạch sẽ tay hoặc công cụ lấy mụn. Điều này không chỉ khiến vết thương lâu lành hơn mà còn làm tăng nguy cơ để lại vết thâm trên da. 

1.2 Không bảo vệ da cẩn thận

Da sau mụn thường nhạy cảm và dễ bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài như bụi bẩn, ánh sáng, khiến vết thâm khó mờ. Đặc biệt là cần phải bảo vệ da cẩn thận dưới ánh nắng mặt trời do tia UV kích thích sản xuất melanin làm tăng sắc tố da, làm cho vùng da bị tổn thương trở nên thâm đen hơn.

1.3 Sử dụng sản phẩm không phù hợp

Việc sử dụng mỹ phẩm hoặc thuốc trị mụn không phù hợp với làn da không chỉ làm giảm hiệu quả chăm sóc mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây kích ứng nghiêm trọng. Một số sản phẩm chứa thành phần dễ gây bít tắc lỗ chân lông, làm da nhạy cảm hơn hoặc kích hoạt phản ứng viêm, dẫn đến tổn thương lâu lành và thâm mụn nặng hơn.

 Chẳng hạn, các sản phẩm có cồn, hương liệu hoặc dầu khoáng thường không phù hợp với làn da dầu mụn vì chúng có thể khiến lỗ chân lông bị bít tắc và khiến mụn phát triển. Bên cạnh đó, việc dùng sai liều lượng hoặc không theo chỉ định của bác sĩ với các sản phẩm trị mụn chứa salicylic acid, benzoyl peroxide, hoặc retinoids cũng có thể gây mẩn đỏ, bong tróc hoặc thậm chí làm da yếu hơn.

1.4 Chế độ ăn uống không hợp lý

Chế độ ăn uống thiếu lành mạnh có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe làn da, đặc biệt là tình trạng thâm mụn. Việc tiêu thụ thường xuyên các loại thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ hay sử dụng chất kích thích như rượu, bia và thuốc lá có thể làm tăng hoạt động của tuyến bã nhờn, khiến da dễ bị bít tắc và mụn hình thành nhiều hơn. Đồng thời, những thói quen ăn uống này còn làm chậm quá trình phục hồi da, khiến các vết mụn khó lành và để lại vết thâm sẫm màu kéo dài.

1.5 Lối sống không lành mạnh

Lối sống không lành mạnh là một trong những nguyên nhân góp phần làm kéo dài tình trạng mụn và thâm mụn. Chẳng hạn như việc thức khuya thường xuyên, ngủ không đủ giấc cùng với tình trạng căng thẳng do lo âu hay làm việc quá sức, có thể làm rối loạn hoạt động của các hormone trong cơ thể. Điều này không chỉ khiến da dễ nổi mụn mà còn làm chậm quá trình tái tạo da, khiến các vết mụn khó lành và thâm trở nên rõ rệt hơn. Ngoài ra, căng thẳng kéo dài còn làm tăng sản sinh cortisol – một hormone có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, dẫn đến bít tắc lỗ chân lông và gây viêm nhiễm. 

2. Phân loại các thâm mụn thường gặp

Để trị thâm mụn hiệu quả, điều quan trọng là bạn phải xác định đúng loại thâm mình đang gặp phải. Sau đây, hãy cùng Obagi tìm hiểu về các loại thâm mụn thường gặp và cách phân biệt chúng:

2.1 Thâm đỏ

Thâm đỏ thường xuất hiện ở những người có làn da sáng màu. Tình trạng này thường xảy ra khi các mao mạch dưới da bị tổn thương, khiến da xuất hiện vết đỏ hoặc hồng. Trong quá trình da bị thâm đỏ sau mụn, lưu lượng máu đến vùng bị tổn thương tăng lên khi cơ thể cố gắng chữa lành các vùng bị tổn thương. Do đó chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy tình trạng thâm đỏ xảy ra sau khi đã trị mụn. 

2.2 Thâm đen

Thâm đen phổ biến hơn ở những người có tông da ngăm do lượng melanin trong da cao hơn. Loại thâm này thường xuất hiện dưới dạng các đốm nâu hoặc đen, là kết quả của việc sản xuất melanin quá mức trong quá trình làm lành da. Bên cạnh mụn trứng cá, tác hại của ánh nắng mặt trời và thay đổi hormone cũng có thể làm tăng nguy cơ thâm đen.

Các vết thâm do mụn để lại dai dẳng trên da

Hình 1. Các vết thâm do mụn để lại dai dẳng trên da 

3. Vì sao vết thâm mụn mãi không hết?

Không ít người gặp phải tình trạng vết thâm mụn kéo dài, dù đã áp dụng nhiều cách điều trị nhưng vẫn không đạt được hiệu quả như mong muốn. Điều này có thể xuất phát từ việc áp dụng sai phương pháp hoặc chăm sóc da chưa đúng cách.

3.1 Trị thâm mụn không đúng cách

Trị thâm mụn sai cách là một trong những nguyên nhân khiến vết thâm dai dẳng khó lành. Do thiếu kiến thức y khoa, nhiều người tự ý sử dụng các loại mỹ phẩm hay kem trị mụn không rõ nguồn gốc, trôi nổi trên thị trường mà không tuân theo liệu trình của bác sĩ da liễu. Điều này không chỉ khiến tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn mà còn dẫn đến sự hình thành các vết thâm lâu ngày khó xử lý.

3.2 Quy trình vệ sinh da không hợp lý

Một nguyên nhân khác khiến vết thâm mụn lâu chính là việc chăm sóc da và vệ sinh vùng mụn chưa đúng cách. Trong giai đoạn này, da cần được chăm sóc kỹ lưỡng, đòi hỏi sự cẩn thận và kiên nhẫn. Vì thế, bạn hãy lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da chuyên biệt dành phù hợp dành cho da của bạn, đảm bảo không gây tắc nghẽn lỗ chân lông và không gây kích ứng. Đặc biệt, bạn cần tránh chạm tay vào vùng da mặt vì điều này có thể làm tổn thương da, lây lan vi khuẩn, gây viêm nhiễm và tăng nguy cơ để lại vết thâm.

3.2 Thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng

Ánh nắng mặt trời với các tia UV có thể khiến tình trạng thâm mụn trên da trở nên nghiêm trọng hơn. Không chỉ tác động đến vết mụn và thâm mụn, ánh nắng còn kích thích sản sinh melanin, làm vết thâm trở nên sậm màu hơn. Để bảo vệ làn da, bạn nên sử dụng kem chống nắng phù hợp và che chắn cẩn thận mỗi khi ra ngoài.

3.3 Môi trường sinh hoạt ô nhiễm

Các yếu tố môi trường bên ngoài cũng có thể tác động đến tình trạng thâm mụn chẳng hạn như ô nhiễm không khí, nguồn nước,... Làn da trong quá trình phục hồi sau mụn rất nhạy cảm, nếu tiếp xúc nhiều với các chất ô nhiễm sẽ làm cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào vùng da đang bị tổn thương, dẫn đến tình trạng thâm kéo dài. Nghiêm trọng hơn là có thể gây viêm nhiễm kéo dài, ảnh hưởng đến sức khỏe và thẩm mỹ của làn da.

4. Cách điều trị thâm mụn lâu năm

Quá trình trị thâm đòi hỏi sự kiên trì và phương pháp phù hợp, vì các vết thâm này thường nằm sâu trong da và khó mờ đi nếu không có sự can thiệp đúng cách. Hãy cùng Obagi khám phá những cách điều trị thâm mụn lâu năm để lấy lại làn da sáng mịn và khỏe mạnh.

4.1 Sử dụng sản phẩm có hoạt chất đặc trị thâm mụn 

Để bảo vệ làn da khỏi tình trạng thâm mụn kéo dài, bạn nên đến thăm khám bác sĩ da liễu để được tư vấn và kê đơn phù hợp với da của mình. Tránh tự ý sử dụng thuốc trị thâm mụn một cách tùy tiện, vì điều này có thể gây tác dụng phụ hoặc làm tình trạng da trở nên tồi tệ hơn.

Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định các sản phẩm chứa các thành phần hỗ trợ điều trị thâm mụn như: 

Vitamin C:

Giúp làm sáng da và mờ thâm hiệu quả. Vitamin C có vai trò làm giảm sự sản sinh melanin – nguyên nhân chính gây nên các vết thâm. Ngoài ra, hoạt chất này còn kích thích sản sinh collagen, giúp phục hồi cấu trúc da và cải thiện độ đàn hồi.

Hình 3. Sản phẩm Serum Vitamin C Dưỡng Sáng Da và Ngăn Ngừa Oxy Hóa Obagi Professional-C

Nếu bạn đang phân vân không biết nên lựa chọn thương hiệu uy tín, hãy tham khảo dòng sản phẩm Serum Professional-C của Obagi, với nhiều nồng độ Vitamin C khác nhau, phù hợp cho đa dạng các loại da và tình trạng thâm mụn.

Serum Vitamin C Obagi Professional-C được bào chế từ nguồn vitamin C đạt tiêu chuẩn cao nhất trong ngành dược mỹ phẩm, đảm bảo tính ổn định, khả năng thẩm thấu và hiệu quả vượt trội. Sản phẩm còn ứng dụng công nghệ tiên tiến, giúp L-Ascorbic Acid thấm sâu vào da, phát huy tối đa công dụng, mang lại làn da sáng mịn và rạng rỡ. Serum Professional-C có 3 nồng độ phù hợp cho nhiều loại da khác nhau:

Serum Vitamin C 10%: Sản phẩm này được thiết kế với nồng độ 10% L-Ascorbic Acid, phù hợp cho những người có làn da khô hoặc da thường và mới bắt đầu làm quen với vitamin C. Công thức dịu nhẹ giúp giảm thiểu tình trạng kích ứng, đồng thời hỗ trợ cải thiện các vết thâm mụn một cách nhẹ nhàng. Ngoài ra, serum còn cung cấp độ ẩm cần thiết, mang lại làn da mềm mịn và khỏe mạnh hơn sau thời gian sử dụng. 

Serum Vitamin C 15%: Với nồng độ 15%, sản phẩm này được khuyến nghị cho làn da hỗn hợp và da thường, giúp cân bằng giữa hiệu quả điều trị thâm mụn và khả năng giữ ẩm của da. Đây là lựa chọn lý tưởng để tăng cường khả năng chống oxy hóa, làm mờ các vết thâm cứng đầu, đồng thời cải thiện kết cấu da, mang lại làn da đều màu và rạng rỡ hơn.

Serum Vitamin C Dưỡng Sáng Da & Ngăn Ngừa Oxy Hóa Obagi Professional-C

Hình 5. Serum Vitamin C 15% Dưỡng Sáng Da & Ngăn Ngừa Oxy Hóa Obagi Professional-C

Serum Vitamin C 20%: Dành riêng cho da dầu, Serum Professional-C 20% chứa hàm lượng vitamin C cao nhất trong dòng sản phẩm, tối ưu hóa khả năng điều trị các vết thâm mụn lâu năm và ngăn ngừa quá trình lão hóa da. Sản phẩm giúp kiểm soát bã nhờn, giảm tình trạng da bóng dầu mà vẫn giữ được độ ẩm cần thiết. Đồng thời, serum hỗ trợ làm sáng các vùng da sạm màu, giúp da trở nên mịn màng và căng tràn sức sống.

Serum Vitamin C 20% Dưỡng Sáng Da & Ngăn Ngừa Oxy Hóa Obagi Professional-C

Hình 6. Serum Vitamin C Dưỡng Sáng Da & Ngăn Ngừa Oxy Hóa Obagi Professional-C

Niacinamide:

Hỗ trợ kiểm soát việc sản xuất dầu nhờn, giảm viêm và đỏ da – những vấn đề thường gặp sau khi mụn lành. Ngoài ra, Niacinamide còn ức chế quá trình chuyển melanin lên bề mặt da, từ đó ngăn ngừa và làm mờ vết thâm. Bạn có thể tham khảo sản phẩm Serum cấp nước dưỡng ẩm làm dịu da Obagi Daily Hydro-Drops với công thức dễ thấm và nhẹ mặt, thành phần bên trong sản phẩm có chứa Niacinamide, Chiết xuất tinh dầu Hoa Hibiscus và Abyssinica giúp dưỡng ẩm, làm mờ vết thâm và dưỡng sáng da một cách an toàn và dịu nhẹ.

Tinh Chất Vitamin B3 Cấp Nước Dưỡng Ẩm & Làm Dịu Da Obagi Daily Hydro-Drops

Hình 7. Tinh Chất Vitamin B3 Cấp Nước Dưỡng Ẩm & Làm Dịu Da Obagi Daily Hydro-Drops

Retinol:

Được biết đến với khả năng kích thích tái tạo tế bào da mạnh mẽ, Retinol làm các lớp tế bào sừng cũ bị loại bỏ nhanh chóng, thay thế bằng lớp tế bào mới khỏe mạnh hơn, giúp làm mờ các vết thâm hiệu quả. Đồng thời, Retinol cũng tăng cường sản xuất collagen, giúp làm đầy các vết lõm hoặc sẹo nhỏ do mụn để lại.

 Dòng sản phẩm Retinol 0.5 và Retinol 1.0 của Obagi

Hình 8. Dòng sản phẩm Retinol 0.5 và Retinol 1.0 của Obagi 

Sản phẩm Retinol của Obagi là lựa chọn hàng đầu trong việc chăm sóc da, đặc biệt hiệu quả trong việc chống lão hóa và cải thiện kết cấu da. Với thành phần retinol, sản phẩm giúp thúc đẩy quá trình tái tạo da, chống oxy hóa và cải thiện độ đàn hồi của da. Dòng sản phẩm kem dưỡng Retinol của Obagi có 2 nồng độ: 

Retinol 0.5 dành cho làn da nhạy cảm hoặc chưa bao giờ tiếp xúc với hoạt chất, giúp da thích nghi dần với nồng độ.

Retinol 1.0 cho làn da đã quen sử dụng và muốn tăng hiệu quả trong việc phục hồi và tái tạo da.

  • AHA/BHA:

AHA (Alpha Hydroxy Acid): Đây là một loại axit tan trong nước, hoạt động chủ yếu trên bề mặt da. AHA giúp tẩy tế bào chết, loại bỏ lớp da sừng già cỗi chứa melanin, từ đó cải thiện tông màu da và làm mờ vết thâm.

Lotion Tẩy Da Chết Cho Da Dầu Chứa AHA Obagi Nu-Derm Exfoderm Forte

Hình 9. Lotion Tẩy Da Chết Cho Da Dầu Chứa AHA Obagi Nu-Derm Exfoderm Forte

Obagi Nu-Derm Exfoderm Forte là kem tẩy da chết dành cho da dầu, với công thức chứa Glycolic acidLactic acid. Sản phẩm giúp loại bỏ da xỉn màu, kích thích collagen mới, cải thiện da lão hóa, mang lại làn da mịn màng, sáng khỏe. Đặc biệt, sản phẩm giúp kiểm soát dầu thừa và làm sạch lỗ chân lông, ngăn ngừa lão hóa sớm.

BHA (Beta Hydroxy Acid): Là axit tan trong dầu, BHA hoạt động sâu trong lỗ chân lông để loại bỏ bã nhờn và bụi bẩn tích tụ, từ đó ngăn ngừa mụn tái phát. Đối với thâm mụn, BHA giúp giảm viêm, cải thiện kết cấu da, và làm sáng vùng da tối màu.

4.2 Điều trị bằng các công nghệ cao

Nếu các sản phẩm chứa hoạt chất đặc trị thâm mụn mang lại hiệu quả nhưng cần thời gian và sự kiên trì thì các phương pháp điều trị bằng công nghệ cao sẽ là lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn rút ngắn thời gian phục hồi làn da hoặc cho những làn da có vấn đề thâm nặng. Bạn có thể tham khảo một số phương pháp dưới đây để lựa chọn giải pháp phù hợp nhất:

Laser: Công nghệ laser được sử dụng để điều trị các vấn đề liên quan đến sắc tố da như nám da, tàn nhang và đốm nâu. Laser tác động sâu vào lớp biểu bì và lớp trung bì của da, phá vỡ các hạt melanin (sắc tố gây thâm), giúp làm sáng da và cải thiện tình trạng da không đều màu.

Peeling hóa học:

Peeling hóa học là phương pháp sử dụng các dung dịch hóa học (chẳng hạn như Glycolic acid, Salicylic acid, TCA) để loại bỏ lớp da chết trên bề mặt, giúp làm sạch và tái tạo da mới. Quá trình peel da giúp loại bỏ các tế bào da xỉn màu, làm sáng và đều màu da, đồng thời kích thích sản sinh collagenelastin, giúp cải thiện kết cấu và độ đàn hồi của da. Peeling hóa học cũng có tác dụng điều trị mụn, giảm thâm và làm mờ vết nám. Tuy nhiên, để đạt kết quả tốt nhất, quá trình này cần được thực hiện theo liệu trình và dưới sự hướng dẫn của chuyên gia da liễu.

Điều quan trọng nhất khi lựa chọn điều trị thâm bằng công nghệ cao đó là việc tốn khá nhiều chi phí và thường gây ra cảm giác khó chịu cho người điều trị, vì vậy bạn hãy cân nhắc xem đâu mới là phương pháp an toàn và phù hợp nhất với mình nhé!

5. Những lưu ý quan trọng khi chăm sóc da bị thâm mụn

Kiên nhẫn trong quá trình điều trị: Quá trình điều trị thâm mụn cần thời gian và sự kiên nhẫn, đồng thời phải thực hiện một cách đều đặn để đạt được kết quả tốt nhất. 

Tránh tự ý cạy, nặn mụn: Việc tự ý cạy mụn sẽ làm tăng nguy cơ để lại thâm và sẹo. Tránh chạm và nặn mụn là chìa khóa để có làn da khỏe mạnh, tránh để lại những vết thâm đỏ dai dẳng. Thay vì nặn mụn, hãy sử dụng các sản phẩm dịu nhẹ, không gây kích ứng để làm sạch và chăm sóc da.

Chống nắng kỹ càng: Để bảo vệ làn da khỏi tác động của ánh nắng, bạn nên dùng kem chống nắng với chỉ số SPF phù hợp và thoa đều lên da trước khi ra ngoài. Bên cạnh đó, việc che chắn da cẩn thận bằng mũ, nón, kính râm,... cũng giúp thúc đẩy quá trình phục hồi thâm mụn hiệu quả.

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống đầy đủ vitamin và dưỡng chất sẽ giúp cải thiện tình trạng da, hỗ trợ quá trình làm mờ vết thâm và tái tạo da. Hãy ưu tiên các thực phẩm giàu Vitamin C từ trái cây và rau xanh, Vitamin E từ hạt và dầu thực vật, Vitamin B từ thịt, cá và ngũ cốc,...

Tư Liệu Tham Khảo:

Markiewicz, E., Karaman-Jurukovska, N., Mammone, T., & Idowu, O. C. (2022). Post-inflammatory hyperpigmentation in dark skin: molecular mechanism and skincare implications. Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology, 2555-2565.

Al Sharif, A. O. R., Al Ali, M. A., Alrasheed, S. M., Alshehri, O. K. M., & Albahlool, A. M. (2021). Overview on Post-Inflammatory Hyperpigmentation. Journal of Pharmaceutical Research International, 393-399.