Mụn viêm là tình trạng mụn phổ biến nhưng cũng dễ gây tổn thương và để lại sẹo nếu không được xử lý đúng cách. Một trong những thắc mắc thường gặp là mụn viêm có nên nặn không và đâu là cách chăm sóc tại nhà để da nhanh hồi phục. Trong bài viết sau, Obagi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bản chất của mụn viêm, những điều nên và không nên làm và gợi ý giải pháp hỗ trợ điều trị hiệu quả.
1. Mụn viêm là gì?
Mụn viêm là tình trạng mụn ở mức độ nặng hơn so với mụn không viêm (mụn đầu đen, đầu trắng), xảy ra khi lỗ chân lông bị bít tắc bởi dầu thừa, tế bào chết, vi khuẩn và gây phản ứng viêm trên da. Khi đó, vùng da quanh nhân mụn sẽ sưng đỏ, đau nhức và có thể xuất hiện mủ trắng hoặc vàng.
Các loại mụn viêm thường được chia như sau:
• Mụn đỏ (papules): sưng nhỏ, không có đầu mủ rõ rệt.
• Mụn mủ (pustules): mụn sưng có đầu mủ trắng hoặc vàng.
• Mụn bọc (nodules): sưng to, đau và nằm sâu dưới da.
• Mụn nang (cysts): dạng nặng nhất, có thể để lại sẹo nếu không điều trị đúng cách.
Mụn viêm là tình trạng viêm nhiễm do vi khuẩn gây ra
2. Những nguyên nhân khiến mụn sưng viêm
Mụn sưng viêm không chỉ gây đau đớn, mất thẩm mỹ mà còn là dấu hiệu cho thấy làn da đang bị tác động bởi nhiều yếu tố tiêu cực. Để điều trị hiệu quả, bạn cần hiểu rõ những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này. Dưới đây là các nguyên nhân thường gặp khiến da dễ nổi mụn viêm và ngày càng nghiêm trọng hơn:
2.1. Chế độ ăn uống, ngủ không khoa học
Một chế độ ăn nhiều đường, dầu mỡ, thức ăn nhanh hoặc cay nóng có thể làm gia tăng hoạt động của tuyến bã nhờn, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn lỗ chân lông và hình thành mụn viêm. Cùng với đó, việc ngủ không đủ giấc, thường xuyên thức khuya và căng thẳng kéo dài khiến nội tiết tố mất cân bằng, khiến làn da dễ bị tổn thương và nổi mụn nghiêm trọng hơn.
2.2. Lạm dụng mỹ phẩm
Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp hoặc quá nhiều sản phẩm cùng lúc dễ khiến da bị “quá tải”, dẫn đến bít tắc lỗ chân lông và kích ứng. Đặc biệt, nếu không làm sạch kỹ sau trang điểm hoặc sử dụng sản phẩm chứa cồn, hương liệu, chất tạo mùi trong mỹ phẩm trong mỹ phẩm, làn da sẽ dễ nổi mụn viêm do vi khuẩn tích tụ.
Việc lạm dụng mỹ phẩm và không vệ sinh da mặt kỹ lưỡng gây nổi mụn
2.3. Rối loạn nội tiết
Nội tiết tố mất cân bằng là nguyên nhân phổ biến gây ra mụn viêm, thường gặp ở tuổi dậy thì, phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc tiền mãn kinh. Khi hormone androgen tăng cao, tuyến dầu hoạt động mạnh, khiến sợi bã nhờn dư thừa kết hợp với tế bào chết và vi khuẩn hình thành nên mụn viêm sâu dưới da. Việc điều trị sẽ khó đạt hiệu quả nếu không kiểm soát được nguyên nhân từ bên trong cơ thể.
3. Mụn viêm có nên nặn không?
Bạn không nên tự ý nặn mụn viêm vì điều đó có thể khiến tình trạng da xấu đi, đồng thời tăng nguy cơ để lại sẹo vĩnh viễn. Mụn viêm là dạng mụn nặng, thường gây sưng tấy, đỏ và đau, do vi khuẩn xâm nhập vào lỗ chân lông bị bít tắc. Vì vậy, việc nặn mụn viêm không đúng cách có thể khiến tình trạng da trở nên nghiêm trọng hơn.
Trên thực tế, bác sĩ da liễu thường khuyến cáo không nên tự ý nặn mụn viêm tại nhà. Khi bạn dùng tay hoặc dụng cụ không được khử trùng để nặn mụn, vi khuẩn dễ dàng lan sang vùng da xung quanh, gây viêm nhiễm nặng hơn. Ngoài ra, việc tác động mạnh lên vùng mụn có thể khiến da bị tổn thương sâu, dẫn đến nguy cơ để lại thâm mụn, sạm da, sẹo lõm hoặc sẹo lồi khó điều trị.
Tự ý nặn mụn viêm có thể để lại sẹo mụn
Nếu cảm thấy mụn viêm có nhân và đã “chín”, bạn nên tìm đến các cơ sở da liễu uy tín để được lấy nhân mụn đúng cách, đảm bảo vô trùng và giảm thiểu tổn thương cho da. Trong trường hợp mụn viêm còn sưng đỏ, đau nhức, tốt nhất nên điều trị bằng thuốc bôi, thuốc uống hoặc theo phác đồ chỉ định của bác sĩ thay vì cố gắng nặn ra.
4. Cách điều trị mụn viêm an toàn, hiệu quả chuẩn y khoa
Để điều trị mụn viêm hiệu quả, cần tiếp cận theo hướng chuyên sâu – khoa học – phù hợp tình trạng da. Điều trị mụn viêm không thể chỉ dựa vào 1 sản phẩm mà thường cần kết hợp nhiều phương pháp từ thuốc bôi, thuốc uống, chăm sóc da hỗ trợ đến điều chỉnh lối sống. Đặc biệt, làn da bị mụn viêm cần được làm dịu viêm, kiểm soát dầu, làm sạch sâu và tái tạo nhẹ nhàng để hồi phục cấu trúc da. Sau đây là các nhóm phương pháp điều trị chuẩn y khoa thường được sử dụng:
4.1. Sử dụng thuốc thoa ngoài da
Các loại thuốc bôi ngoài da đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát viêm, giảm mụn và ngăn ngừa tái phát.
4.1.1. Retinoids: Thành phần hỗ trợ tái tạo da, kiểm soát dầu và ngừa mụn
Retinoids là dẫn xuất vitamin A được các chuyên gia da liễu đánh giá cao trong điều trị mụn viêm. Chúng giúp làm sạch lỗ chân lông bằng cách thúc đẩy quá trình tái tạo da, ngăn ngừa bít tắc và hỗ trợ mờ thâm sau mụn. Retinol cũng hỗ trợ kiểm soát dầu. Đồng thời, chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp giảm viêm và hạn chế hình thành mụn mới. Một số sản phẩm gợi ý từ nhà Obagi bao gồm Kem dưỡng ẩm & làm giảm nếp nhăn Obagi360 Retinol 0.5. Kem dưỡng Obagi Retinol 0.5 chứa 0.5% Retinol tinh khiết giúp cải thiện da sần sùi, làm dịu tình trạng viêm nhẹ và kiểm soát mụn viêm nhẹ đến trung bình.
Retinol Obagi nồng độ 0.5 với kết cấu dạng kem mềm mịn, dễ tán và thẩm thấu tốt, rất phù hợp cho da thường, da hỗn hợp và da nhạy cảm đang làm quen với Retinol. Công thức Entrapped Retinol giúp giải phóng hoạt chất từ từ, giảm nguy cơ kích ứng, phù hợp cho người mới bắt đầu tìm cách sử dụng retinol.
Kem dưỡng ẩm & làm giảm nếp nhăn Obagi360 Retinol 0.5 giúp làm dịu tình trạng viêm nhẹ và kiểm soát mụn viêm nhẹ đến trung bình
Kem dưỡng ẩm & làm giảm nếp nhăn Obagi360 Retinol 1.0 với nồng độ cao hơn (1%), sản phẩm này mang lại hiệu quả vượt trội trong việc cải thiện tình trạng mụn viêm, làm sáng vết thâm và giảm dấu hiệu da lão hóa. Công nghệ vận chuyển Entrapped Retinol giúp hạn chế kích ứng, đảm bảo an toàn cho làn da nhạy cảm.
Obagi Retinol 1.0 có kết cấu kem đậm, cung cấp nhiều dưỡng chất hơn, phù hợp cho da khỏe, đã quen sử dụng với Retinol hoặc đang gặp vấn đề về lão hóa da hoặc mụn viêm kéo dài.
Kem dưỡng ẩm & làm giảm nếp nhăn Obagi360 Retinol 1.0 phù hợp cho những làn da đã quen với hoạt chất
4.1.2. Axit Salicylic (BHA)
BHA là thành phần acid tan trong dầu, giúp làm sạch sâu và thu nhỏ lỗ chân lông, loại bỏ bã nhờn, nguyên nhân chính gây bít tắc. BHA còn giúp kháng viêm, hỗ trợ giảm mụn và kiểm soát dầu hiệu quả. Nếu bạn đang tìm kiếm một sản phẩm BHA hiệu quả, an toàn và được kiểm nghiệm lâm sàng, thì Toner Obagi Clenziderm M.D. Pore Therapy 2% BHA là một gợi ý lý tưởng.
Toner chứa 2% Salicylic Acid tinh khiết giúp làm sạch sâu, loại bỏ tẩy tế bào chết mặt cho da dầu mụn hiệu quả. Sản phẩm được chứng minh lâm sàng cải thiện tình trạng mụn, mang lại làn da mịn màng trong 4 tuần. Công thức còn bổ sung chiết xuất hoa cúc (làm dịu), glycerin (cấp ẩm), menthyl lactate (làm mát) – giúp da sạch nhưng không bị khô, bong tróc.
• Đối tượng nên dùng: Da dầu, da mụn đầu đen, mụn ẩn hoặc mụn viêm mức độ nhẹ đến trung bình.
• Kết cấu phù hợp: Toner dạng nước hoặc lotion dễ thấm, không gây nhờn rít.
Toner Obagi Clenziderm M.D. Pore Therapy 2% BHA thích hợp cho da dầu, da mụn đầu đen, mụn ẩn hoặc mụn viêm mức độ nhẹ đến trung bình
4.1.3. Isotretinoin
Isotretinoin là một dẫn xuất vitamin A dạng uống, thường được sử dụng trong điều trị các trường hợp mụn viêm nặng, mụn nang hoặc mụn bọc có nguy cơ để lại sẹo. Đây là loại thuốc có khả năng ức chế mạnh mẽ hoạt động của tuyến bã nhờn, từ đó làm giảm lượng dầu tiết ra, yếu tố góp phần gây bít tắc lỗ chân lông và hình thành mụn.
Tuy nhiên, do thuốc có thể gây nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng như: khô môi, khô da, tăng men gan, rối loạn lipid máu hoặc ảnh hưởng đến thai nhi, nên chỉ được sử dụng theo toa của bác sĩ và cần được theo dõi sát trong suốt quá trình điều trị.
4.1.4. Thuốc kháng sinh đường uống
Thuốc kháng sinh đường uống là lựa chọn phổ biến trong điều trị mụn viêm lan rộng, dai dẳng hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng da. Chúng hoạt động bằng cách ức chế sự phát triển của vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes) – một loại vi khuẩn chính gây ra phản ứng viêm ở nang lông.
Việc sử dụng kháng sinh giúp giảm nhanh tình trạng sưng đỏ, mưng mủ và ngăn mụn viêm phát triển nặng hơn.
Các loại thuốc dạng uống cần có sự thăm khám của bác sĩ da liễu
4.1.5. Thuốc nội tiết tố
Đối với phụ nữ bị mụn viêm dai dẳng do rối loạn nội tiết tố nữ, chẳng hạn như mụn xuất hiện nhiều vào thời điểm trước kỳ kinh nguyệt hoặc người mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) – thuốc điều hòa nội tiết tố là giải pháp điều trị từ gốc rễ nguyên nhân.
Các loại thuốc như thuốc tránh thai phối hợp hoặc thuốc kháng androgen có khả năng ức chế hoạt động của hormone kích thích tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, từ đó giúp giảm dầu nhờn và cải thiện tình trạng mụn viêm.
4.1.6. Benzoyl Peroxide (BPO)
Benzoyl Peroxide là một trong những hoạt chất điều trị mụn viêm được sử dụng phổ biến nhất hiện nay nhờ tác dụng kháng khuẩn mạnh mẽ và khả năng tiêu diệt nhanh vi khuẩn P. acnes. Đồng thời, BPO còn giúp làm sạch tế bào chết và giảm tình trạng bít tắc lỗ chân lông – nguyên nhân dẫn đến mụn mủ và mụn bọc.
4.1.7. Lưu huỳnh
Lưu huỳnh (Sulfur) là thành phần tự nhiên có khả năng hút dầu thừa, làm khô nhân mụn và hỗ trợ kháng khuẩn nhẹ. Nhờ đặc tính làm dịu và giảm viêm, lưu huỳnh thường được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc mụn nhẹ đến trung bình, đặc biệt là mụn đầu trắng, đầu đen hoặc mụn mủ nhỏ. Với mụn viêm ở mức nhẹ, lưu huỳnh có thể là lựa chọn hỗ trợ hiệu quả để làm khô mụn nhanh chóng và giảm tình trạng đỏ, sưng.
Các sản phẩm chứa lưu huỳnh có thể hỗ trợ quá trình điều trị mụn viêm hiệu quả hơn
4.2. Sử dụng mỹ phẩm đặc trị mụn
Đối với các trường hợp mụn viêm từ nhẹ đến trung bình, việc kết hợp sử dụng mỹ phẩm đặc trị là phương pháp hỗ trợ an toàn và hiệu quả bên cạnh các phác đồ điều trị y khoa. Các sản phẩm này thường được thiết kế với công thức chuyên biệt nhằm làm dịu vùng da bị viêm, hỗ trợ làm sạch lỗ chân lông, đồng thời kiểm soát dầu và ngăn ngừa mụn tái phát.
Mỹ phẩm đặc trị mụn hiện nay rất đa dạng về kết cấu như serum, kem chấm mụn, toner hay gel dưỡng, cho phép người dùng dễ dàng lựa chọn theo loại da và tình trạng mụn cụ thể. Điều quan trọng là bạn cần xác định đúng vấn đề da đang gặp phải (mụn viêm sưng đỏ, mụn ẩn, mụn đầu đen, da nhạy cảm...) để chọn sản phẩm phù hợp, tránh gây kích ứng hoặc làm tình trạng mụn nặng hơn.
Kết hợp với mỹ phẩm đặc trị là một phương pháp an toàn, hiệu quả cho da mụn viêm
Một số sản phẩm trị mụn còn được bổ sung thêm các thành phần dưỡng phục hồi, giúp làm dịu da, giảm đỏ, giảm bong tróc, rất cần thiết khi da đang trong giai đoạn điều trị. Đặc biệt, người dùng nên ưu tiên lựa chọn sản phẩm từ các thương hiệu dược mỹ phẩm uy tín Obagi, nơi các công thức được nghiên cứu kỹ lưỡng và thử nghiệm lâm sàng nhằm đảm bảo tính hiệu quả và an toàn lâu dài.
5. Cách chăm sóc da bị mụn viêm đơn giản, hiệu quả
Để kiểm soát mụn viêm và hạn chế tình trạng tái phát, việc chăm sóc da hằng ngày đóng vai trò vô cùng quan trọng. Dưới đây là những nguyên tắc cơ bản giúp bạn chăm sóc da mụn viêm đúng cách, an toàn và hiệu quả.
5.1. Vệ sinh da mặt sạch sẽ
Làm sạch da đúng cách là bước đầu tiên và quan trọng trong quy trình chăm sóc da mụn viêm. Bạn nên rửa mặt 2 lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa cồn hay chất tẩy mạnh để loại bỏ bụi bẩn, dầu thừa và vi khuẩn gây mụn. Ngoài ra, cần tránh rửa mặt quá nhiều lần hoặc chà xát mạnh, vì có thể khiến da bị khô, kích ứng và tình trạng viêm trở nên nặng hơn.
Vệ sinh da mặt sạch sẽ để loại bỏ bụi bẩn, tế bào chết trên mặt
5.2. Xây dựng chế độ ăn uống khoa học
Chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe làn da. Người bị mụn viêm nên hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường, dầu mỡ, đồ cay nóng và các sản phẩm từ sữa. Thay vào đó, hãy bổ sung rau xanh, trái cây tươi giàu vitamin A, C, E và uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ thanh lọc cơ thể và tăng cường sức đề kháng cho da.
5.3. Bảo vệ làn da
Ánh nắng mặt trời và môi trường ô nhiễm có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mụn viêm. Do đó, bạn nên sử dụng kem chống nắng phù hợp cho da mụn (ưu tiên sản phẩm không chứa dầu, không gây bít tắc lỗ chân lông) và che chắn da cẩn thận khi ra ngoài. Đồng thời, hạn chế tiếp xúc tay với mặt và vệ sinh thường xuyên các vật dụng tiếp xúc với da như khẩu trang, vỏ gối, điện thoại,...
Bôi kem chống nắng trước khi ra ngoài
5.4. Duy trì lối sống điều độ
Căng thẳng kéo dài, thức khuya hoặc thiếu ngủ là những nguyên nhân làm mất cân bằng nội tiết tố, từ đó kích thích mụn viêm phát triển. Vì vậy, bạn cần duy trì lối sống lành mạnh bằng cách ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái, thường xuyên vận động nhẹ và tránh stress.
5.5. Thoa kem dưỡng ẩm mỗi ngày
Nhiều người cho rằng da mụn thì không cần dưỡng ẩm, nhưng thực tế, thiếu độ ẩm lại khiến da tiết nhiều dầu hơn và dễ sinh mụn. Hãy chọn kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, không chứa dầu và có khả năng phục hồi da, cấp ẩm tối ưu mà không gây bít tắc lỗ chân lông. Dưỡng ẩm đầy đủ sẽ giúp da duy trì hàng rào bảo vệ da khỏe mạnh và hỗ trợ quá trình phục hồi mụn hiệu quả hơn.
Obagi.vn - Website chính hãng được ủy quyền bởi Obagi Hoa Kỳ tại Việt Nam. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ mụn viêm có nên nặn không cũng như cách chăm sóc da đúng cách tại nhà để giảm viêm và ngăn ngừa thâm sẹo. Để đẩy nhanh quá trình điều trị và bảo vệ làn da khỏe mạnh, hãy ưu tiên lựa chọn các sản phẩm đặc trị uy tín như Obagi, thương hiệu dược mỹ phẩm chuẩn y khoa với các dòng sản phẩm chuyên sâu cho da mụn viêm, được khuyên dùng bởi các chuyên gia da liễu hàng đầu.
Tư liệu tham khảo:
Targeting Inflammation in Acne: Current Treatments and Future Prospects by Sebastian Cruz 1, Natalia Vecerek 1, Nada Elbuluk 1
Inflammatory Acne by Alan R. Shalita M.D., Wei-Li Lee Ph.D. †
