Mụn bọc ở má: Nguyên nhân, triệu chứng, cách trị an toàn

Mụn bọc ở má là dạng mụn viêm nặng, hình thành sâu dưới da và thường gây đau nhức, sưng đỏ kéo dài. Nếu không điều trị đúng cách, mụn bọc không chỉ khó xẹp mà còn dễ để lại sẹo và thâm sau viêm. Trong bài viết này, cùng Obagi tìm hiểu nguyên nhân hình thành mụn bọc ở má, các giai đoạn tiến triển và những phương pháp điều trị an toàn giúp cải thiện tình trạng mụn hiệu quả, hạn chế tổn thương cho da.

1. Mụn bọc ở má là gì?

Mụn bọc ở má là tình trạng mụn viêm nặng, biểu hiện bằng các nốt mụn lớn, sần cứng và phát triển sâu dưới da. Nhân mụn không trồi lên bề mặt mà hình thành dạng nốt nang, lan rộng mô viêm xung quanh và thường gây đau nhức rõ rệt khi chạm vào. Ở một số trường hợp, mụn bọc có thể tiến triển thành ổ mủ, tạo áp xe dưới da; các ổ viêm này có khả năng thông nhau, hình thành “đường hầm” dưới da và gây tổn thương mô sâu.

So với các loại mụn thông thường, mụn bọc ở má có nguy cơ để lại sẹo cao nếu xử lý sai cách hoặc tự ý nặn mụn. Đây được xem là một tình trạng da liễu nghiêm trọng, cần được theo dõi và điều trị đúng hướng để hạn chế biến chứng lâu dài trên da.

Mụn bọc ở má thường là mụn viêm sâu, dễ để lại sẹo nếu không điều trị đúng cách

2. Dấu hiệu mụn bọc ở má và cách nhận biết chính xác

Mụn bọc ở má có thể nhận biết thông qua các dấu hiệu viêm đặc trưng, với nốt mụn kích thước lớn, sưng đỏ và phần nhân mụn nằm sâu bên dưới da. 

• Ở giai đoạn đầu, mụn thường chỉ xuất hiện dưới dạng vùng da sưng viêm, đỏ và có cảm giác ngứa hoặc đau nhẹ, chưa thấy rõ nhân mụn trên bề mặt da. Vùng da xung quanh mụn bọc ở má thường đỏ, cứng khi chạm vào và có xu hướng đau nhức rõ hơn so với các loại mụn thông thường. 

• Sau vài ngày, khi phản ứng viêm tiến triển, nhân mụn có thể hình thành rõ hơn với màu vàng nhạt hoặc trắng đục, cho thấy mụn đang chứa dịch mủ bên trong.

Phần dịch mủ trong nhân mụn chứa nhiều vi khuẩn. Nếu mụn bị vỡ hoặc xử lý không đúng cách, vi khuẩn có thể lan sang các vùng da lân cận trên mặt, khiến tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn và làm tăng nguy cơ để lại sẹo và thâm sau mụn. Vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu mụn bọc ở má và hạn chế tác động lên nốt mụn là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát tình trạng mụn hiệu quả.

3. Nguyên nhân hình thành mụn bọc ở má

Mụn bọc ở má hình thành do sự kết hợp của nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể. Khi tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, lỗ chân lông bị bít tắc và vi khuẩn phát triển, phản ứng viêm sẽ diễn tiến nặng hơn, dẫn đến mụn bọc. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến, được sắp xếp theo trình tự từ tác nhân trực tiếp trên da đến yếu tố nội sinh bên trong.

• Lỗ chân lông to: Lỗ chân lông giãn rộng khiến lượng dầu nhờn tiết ra nhiều hơn bình thường. Dầu thừa kết hợp với bụi bẩn và tế bào chết tích tụ lâu ngày gây bít tắc lỗ chân lông, tạo điều kiện thuận lợi cho mụn bọc ở má hình thành.

• Vệ sinh da không sạch: Da mặt hằng ngày tiếp xúc với ô nhiễm, bụi mịn và vi khuẩn. Nếu làm sạch da không đúng cách, các tác nhân này sẽ tích tụ trong lỗ chân lông, gây viêm và dẫn đến mụn bọc ở má.

• Lạm dụng hoặc sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng: Mỹ phẩm chứa cồn, hương liệu hoặc thành phần dễ gây kích ứng có thể làm suy yếu hàng rào bảo vệ da, khiến da dễ viêm, dễ bít tắc và làm tăng nguy cơ mụn bọc xuất hiện ở má.

• Rối loạn nội tiết tố nữ: Sự mất cân bằng hormone, đặc biệt là tăng androgen, kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, làm tắc nghẽn lỗ chân lông và thúc đẩy vi khuẩn P. acnes phát triển. Đây là nguyên nhân thường gặp ở tuổi dậy thì, phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc giai đoạn tiền mãn kinh.

• Căng thẳng kéo dài: Stress khiến cơ thể tăng tiết hormone gây ảnh hưởng đến tuyến bã nhờn, làm da luôn trong tình trạng bóng dầu. Đây là môi trường thuận lợi để mụn bọc ở má phát triển và kéo dài tình trạng viêm.

• Chức năng gan, thận suy giảm: Gan và thận có vai trò đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Khi chức năng này suy giảm, độc tố tích tụ bên trong có thể biểu hiện qua da, làm tăng nguy cơ hình thành mụn bọc.

Mụn bọc có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân bên trong và bên ngoài

4. Các giai đoạn tiến triển của mụn bọc

Mụn bọc không hình thành đột ngột mà trải qua nhiều giai đoạn tiến triển, từ viêm nhẹ đến viêm sâu dưới da. Việc hiểu rõ từng giai đoạn giúp lựa chọn phương pháp can thiệp phù hợp, hạn chế nguy cơ tổn thương mô và sẹo sau mụn.

• Ở giai đoạn đầu, mụn bọc thường khởi phát từ mụn trứng cá khi vi khuẩn xâm nhập và gây phản ứng viêm mạnh. Nốt mụn lúc này còn nhỏ, nằm sâu dưới da, biểu hiện bằng vùng da sưng đỏ, cứng và đau khi chạm vào, chưa hình thành nhân mụn rõ ràng.

• Sang giai đoạn tiến triển, phản ứng viêm tăng lên khiến nốt mụn sưng to hơn, mô xung quanh căng cứng. Nhân mụn bắt đầu hình thành bên trong, chứa dịch mủ có màu trắng đục hoặc vàng nhạt. Đây là thời điểm mụn bọc dễ lan rộng nếu bị tác động mạnh hoặc chăm sóc da không đúng cách.

• Ở giai đoạn cuối, mụn bọc ở mũi hoặc má khi chín và có thể tự vỡ hoặc vỡ do tác động bên ngoài, đôi khi kèm theo máu. Nếu xử lý không đúng cách, vi khuẩn và dịch viêm có thể lan sang các vùng da lân cận, làm tăng nguy cơ sẹo lõm, thâm sau viêm. Vì vậy, trong suốt các giai đoạn tiến triển của mụn bọc, việc hạn chế nặn mụn và can thiệp đúng thời điểm đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát tổn thương da.

Hiểu rõ các giai đoạn tiến triển của mụn bọc giúp can thiệp đúng thời điểm và giảm nguy cơ sẹo sau mụn.

>> Xem thêm: Mụn bọc có tự xẹp không? Bao lâu chín? Cách xử lý

5. Phương pháp trị mụn bọc ở má hiệu quả, an toàn

5.1. Dùng thuốc kháng sinh

Với tình trạng mụn bọc ở cằm mức độ nặng hoặc viêm lan rộng, bác sĩ da liễu có thể chỉ định thuốc kháng sinh nhằm kiểm soát vi khuẩn gây mụn và giảm phản ứng viêm dưới da. Thuốc kháng sinh thường được sử dụng khi mụn bọc sưng đau kéo dài, có nguy cơ để lại sẹo hoặc không đáp ứng với các biện pháp chăm sóc da thông thường.

Trong quá trình điều trị mụn bọc bằng kháng sinh, người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định, không tự ý tăng liều hoặc kéo dài thời gian sử dụng để tránh nguy cơ kháng thuốc và các tác dụng phụ không mong muốn. Đồng thời, việc kết hợp chăm sóc da phù hợp và theo dõi đáp ứng điều trị sẽ giúp cải thiện tình trạng mụn an toàn và bền vững hơn.

5.2. Dùng thuốc bôi không kê đơn

Khi mụn bọc ở má đã hình thành và có dấu hiệu sưng viêm, việc chỉ làm sạch da thông thường thường không đủ để kiểm soát tình trạng mụn. Lúc này, các thuốc bôi không kê đơn chứa hoạt chất đặc trị giúp kháng viêm, làm thông thoáng lỗ chân lông và hỗ trợ giảm sưng mụn có thể được sử dụng nhằm tăng hiệu quả điều trị. 

5.2.1. Salicylic Acid

Salicylic Acid là hoạt chất thuộc nhóm BHA, có khả năng thẩm thấu sâu vào lỗ chân lông, hỗ trợ loại bỏ bã nhờn, tế bào chết và giảm tình trạng bít tắc - yếu tố quan trọng trong sự hình thành mụn bọc ở má. Nhờ đặc tính kháng viêm nhẹ, Salicylic Acid còn giúp làm dịu nốt mụn viêm và hạn chế mụn tiến triển nặng hơn.

Toner 2% BHA Obagi Clenziderm M.D. Exfoliating chứa Salicylic Acid nồng độ phù hợp, giúp làm sạch sâu lỗ chân lông, hỗ trợ kiểm soát dầu và giảm mụn viêm. Sản phẩm phù hợp với làn da dầu, da dễ nổi mụn bọc, được sử dụng sau bước rửa mặt, thoa đều bằng bông cotton lên vùng da cần chăm sóc, tránh vùng da nhạy cảm và nên bắt đầu với tần suất thấp để da thích nghi.

Salicylic Acid (BHA) giúp làm sạch sâu lỗ chân lông và hỗ trợ giảm mụn bọc viêm.

5.2.2. Retinol

Retinol là dẫn xuất vitamin A, có tác dụng điều hòa quá trình sừng hóa, giảm bít tắc lỗ chân lông và hỗ trợ tái tạo da, từ đó giúp cải thiện mụn bọc ở má và hạn chế hình thành mụn mới. Retinol cần được sử dụng đúng nồng độ và tăng dần tần suất để da thích nghi, đặc biệt trên nền da đang có mụn viêm.

Kem Dưỡng Ẩm & Giảm Nếp Nhăn Obagi Retinol 0.5 28g phù hợp cho làn da chưa từng hoặc mới bắt đầu sử dụng retinol, giúp cải thiện mụn và hỗ trợ tái tạo da một cách từ từ. Sản phẩm nên được dùng vào buổi tối, thoa một lớp mỏng trên da khô, kết hợp chống nắng đầy đủ vào ban ngày.

Với làn da đã quen retinol và cần hiệu quả mạnh hơn, Kem Dưỡng Ẩm & Giảm Nếp Nhăn Obagi Retinol 1.0 28g hỗ trợ cải thiện mụn viêm, thúc đẩy tái tạo da và làm mịn bề mặt da. Khi sử dụng, cần kiểm soát tần suất hợp lý và tăng cường dưỡng ẩm để hạn chế kích ứng.

>> Xem thêm: Cách sử dụng Retinol Obagi 0.5 và 1.0 chính xác nhất 

Retinol hỗ trợ điều hòa sừng hóa, cải thiện mụn bọc ở má và hạn chế mụn tái phát.

5.2.3. Benzoyl Peroxide

Benzoyl Peroxide là hoạt chất có khả năng diệt khuẩn mạnh, giúp giảm nhanh vi khuẩn gây mụn và hỗ trợ làm dịu mụn viêm, mụn bọc. Hoạt chất này thường được sử dụng ở nồng độ phù hợp để tránh gây khô hoặc bong tróc da.

Khi dùng Benzoyl Peroxide, người dùng nên thoa trực tiếp lên nốt mụn, tránh lan rộng ra vùng da lành và kết hợp dưỡng ẩm để duy trì hàng rào bảo vệ da.

5.3. Dùng phương pháp điều trị chuyên sâu

Trong những trường hợp mụn bọc ở má viêm nặng, sưng đau kéo dài hoặc có nguy cơ để lại sẹo, các phương pháp điều trị chuyên sâu tại cơ sở da liễu uy tín có thể được chỉ định nhằm kiểm soát viêm nhanh chóng và hạn chế tổn thương mô da.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị chuyên sâu cần dựa trên tình trạng mụn bọc không đầu hoặc nhân mụn sưng to cụ thể và đánh giá của bác sĩ da liễu nhằm đảm bảo an toàn và tối ưu kết quả điều trị.

6. Cách ngăn ngừa mụn bọc ở má

Để hạn chế mụn bọc ở má tái phát, cần duy trì thói quen chăm sóc da và sinh hoạt hợp lý, tập trung vào kiểm soát dầu nhờn, vi khuẩn và các yếu tố gây viêm.

• Làm sạch da đúng cách: Rửa mặt đều đặn mỗi ngày bằng sản phẩm phù hợp với loại da giúp loại bỏ dầu thừa, bụi bẩn và vi khuẩn tích tụ trên vùng má, hạn chế bít tắc lỗ chân lông.

• Kiểm soát dầu nhờn và bít tắc lỗ chân lông: Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ làm thông thoáng lỗ chân lông và điều hòa tuyến bã nhờn giúp giảm môi trường thuận lợi cho mụn bọc hình thành.

• Tránh lạm dụng mỹ phẩm: Hạn chế sử dụng quá nhiều sản phẩm cùng lúc hoặc mỹ phẩm chứa thành phần dễ gây kích ứng, tránh làm suy yếu hàng rào bảo vệ da và kích thích mụn viêm.

• Không tự ý nặn mụn: Việc tác động mạnh lên nốt mụn bọc có thể khiến vi khuẩn lan rộng, làm mụn viêm nặng hơn và tăng nguy cơ để lại sẹo.

• Duy trì lối sống lành mạnh: Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng, ăn uống cân bằng và uống đủ nước giúp ổn định nội tiết tố, từ đó hạn chế mụn bọc ở má tái phát.

• Thăm khám da liễu khi cần thiết: Khi mụn bọc xuất hiện thường xuyên, sưng đau kéo dài hoặc không cải thiện, nên đến bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị phù hợp, tránh biến chứng lâu dài.

Việc ngăn ngừa mụn bọc ở má đòi hỏi sự kiên trì trong chăm sóc da và duy trì lối sống lành mạnh. Khi kiểm soát tốt các yếu tố gây viêm và bít tắc lỗ chân lông, làn da sẽ ổn định hơn và giảm nguy cơ mụn bọc tái phát lâu dài.

Chăm sóc da đúng cách giúp kiểm soát mụn bọc ở má và duy trì làn da ổn định hơn.

7. Giải đáp thắc mắc về mụn bọc ở má

7.1. Mụn bọc ở má có tự xẹp không?

Mụn bọc ở má có thể tự xẹp trong một số trường hợp nhẹ khi phản ứng viêm được kiểm soát và da được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, với mụn bọc viêm sâu, sưng đau kéo dài, mụn thường khó tự xẹp hoàn toàn và có nguy cơ để lại thâm hoặc sẹo nếu không can thiệp phù hợp.

7.2. Mụn bọc ở má có để lại sẹo không? 

Mụn bọc ở má có nguy cơ để lại sẹo cao, đặc biệt khi mụn viêm lan rộng, vỡ mủ hoặc bị xử lý sai cách. Việc nặn mụn, chà xát mạnh hoặc điều trị muộn có thể làm tổn thương mô da sâu, dẫn đến sẹo lõm và thâm sau viêm.

7.3. Mụn bọc ở má có nên nặn không?

Không nên tự ý nặn mụn bọc ở má. Việc nặn mụn khi mụn chưa chín hoặc thực hiện không đúng kỹ thuật dễ làm vi khuẩn lan rộng, khiến viêm nặng hơn và tăng nguy cơ sẹo. Nếu cần lấy nhân mụn, nên thực hiện tại cơ sở da liễu uy tín dưới sự can thiệp của chuyên viên hoặc bác sĩ.

Nếu bạn đang tìm kiếm sản phẩm phục hồi chuẩn y khoa, hãy ưu tiên lựa chọn các thương hiệu uy tín và nguồn cung cấp chính hãng để đảm bảo an toàn cho da. Obagi.vn là trang web chính hãng được ủy quyền bởi Obagi Hoa Kỳ tại Việt Nam, cung cấp các sản phẩm chăm sóc da chuyên sâu, giúp bạn an tâm đồng hành cùng làn da trong suốt quá trình cải thiện và ngăn ngừa mụn. 

Tư liệu tham khảo:

Miconi, F., Principi, N., Cassiani, L., Celi, F., Crispoldi, R., Russo, A., ... & Papini, M. (2019). A cheek nodule in a child: be aware of idiopathic facial aseptic granuloma and its differential diagnosis. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(14), 2471.

Leung, A. K., Barankin, B., Lam, J. M., Leong, K. F., & Hon, K. L. (2021). Dermatology: how to manage acne vulgaris. Drugs in context, 10.